Druga połowa XVIII wieku na terenie Polski upłynęła pod znakiem prób unowocześnienia państwa i walki zwolenników reform z niechętną konserwatywną szlachtą. "Powrót posła" Juliana Ursyna Niemcewicza jest doskonałym odzwierciedleniem atmosfery tego okresu i dostarczeniem wiedzy na jego temat. Jako widzowie obserwujemy scenę z życia na XVIII-wiecznym dworze Podkomorzego, gdzie rozsądny i oświecony gospodarz wraz z gościem, konserwatywnym i upartym Starostą Gadulskim, ostro polemizują na temat kierunku polityki ratującej kraj. Wartkie dialogi i barwni bohaterowie czynią lekturę "Powrotu posła" atrakcyjną do dzisiaj. Rozgrywający się w tle wątek miłosny urozmaica akcję. Spod błyskotliwego komizmu przebija się jednak ponura diagnoza rzeczywistości i desperacka próba wpłynięcia na przeciwników reform. Postaci Gadulskiego i jego żony pokazują, jak ludzkie wady i szkodliwe nawyki mogą doprowadzić do podziału w społeczeństwie i rozpadu państwa. Mimo usilnych starań Niemcewicza i całego obozu, z królem na czele, marzenia o naprawie Rzeczypospolitej i silnym państwie spełzły na niczym. Niemożliwość przeciwstawienia się kolejnym rozbiorom sprawiła, że Polska straciła niepodległość. Mimo to warto zapoznać się z "Powrotem posła" i zobaczyć, w jakich realiach żyli ludzie XVIII wieku i jak walczyli o swoje ideały.

Moliere (1622-1673) należy do grona najwybitniejszych dramaturgów w dziejach kultury europejskiej. Nieśmiertelną sławę przyniosły mu takie arcydzieła, jak: Świętoszek, Don Juan, Mizantrop, Chory z urojenia czy Skąpiec. Skąpiec to jedna z najlepszych i najzabawniejszych komedii Moliere'a, która należy także do "żelaznego repertuaru" większości teatrów. W utworze tym komediopisarz prowadzi z czytelnikiem swoistą, zaskakującą grę balansując między komizmem a tragizmem. Moliere potrafi rozśmieszać do łez a równocześnie ukazać smutną, a nierzadko przerażającą prawdę o nas samych. Skąpiec jest, tak naprawdę, komedią o człowieku ogarniętym chorobliwą manią bogacenia się, posiadania majątku za wszelką cenę. A cena to naprawdę wysoka - zniszczone więzy rodzinne i samotność. Tytułowy bohater, Harpagon przestaje być komiczny, w scenach, które pokazują go jako ojca. Skąpstwo doprowadziło go do nie liczenia się z uczuciami swoich dzieci, córka i syn przeszkadzają mu w realizacji planów, a ich utrzymanie jest kosztowne. Co za tym idzie, Harpagon nienawidzi swoich dzieci i chce się ich pozbyć. W tym celu snuje małżeńskie plany - córkę wyda za każdego, kto weźmie ją bez posagu, syn powinien się ożenić ze starszą i odpowiednio bogatą wdową. Komedia ta uzyskuje więc całkiem niewesołe oblicze, jako studium tyranii i przemocy w rodzinie, a także skrajnego materializmu. I kto wie, czy właśnie nie to odczytanie jest najbardziej interesujące i aktualne dla współczesnego czytelnika. Jeśli ubierzemy Harpagona w elegancki garnitur, a siedemnastowieczny Paryż zamienimy na przykład na miasto X początku naszego wieku, to może się okazać, że Skąpiec nic nie stracił na swej aktualności. '