Kino dokumentalne Kazimierza Karabasza

Kazimierz Karabasz jest klasykiem polskiego kina. Jego filmy, wydawane na DVD, pokazywane na klubowych przeglądach i festiwalowych retrospektywach, a czasem także w telewizji, zaświadczają o randze polskiej szkoły dokumentu, która przeżywała swój rozkwit w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Nazwisko reżysera najczęściej kojarzy się z dwoma wielkimi filmami – Muzykantami i Rokiem Franka W. albo też z uprawianą przez autora dokumentalną metodą „cierpliwego oka”, nazwaną tak od tytułu jego książki. Karabasz nieustannie wymyka się jednak tym określeniom: realizuje nowe filmy, publikuje książki, zaskakuje świeżością spojrzenia i nowatorstwem formy, czego znakomitym przykładem mogą być autobiograficzne Spotkania z 2004 roku. W kontekście współczesnych dokumentów, których emblematami stały się tragedia i ciekawostka, skupione na codzienności człowieka z tłumu kino Karabasza jawi się jeszcze bardziej niż przed laty jako twórczość osobna. Jego filmy są przede wszystkim filmami dotykającymi spraw trwałych, opisującymi (chciałoby się rzec) stały rytm ludzkiej egzystencji. W tym, co kruche, ulotne i przemijające, w kostiumach i rekwizytach codzienności, odnajduje on to, co wymyka się czasowi i powraca w ludzkim życiu na wiele różnych sposobów. Szara codzienność, która tak bardzo pociąga tego artystę, nie przestaje być – mimo niewątpliwej poprawy jakości życia – szara nawet z upływem lat. Zmieniają się co najwyżej odcienie tej szarości. I na tym właśnie reżyser koncentruje swą uwagę najbardziej, konsekwentnie powracając w swych filmach do tych samych tematów, postaw i niuansów, które są najbardziej trwałym i najczęściej powtarzającym się składnikiem ludzkiej egzystencji.