Między gettem a światem

Sytuacja, w jakiej znaleźli się Żydzi galicyjscy na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX w., jak każda wielka zmiana wabiła perspektywą licznych korzyści i otwierających się szans na rychłą poprawę losu, a równocześnie odstręczała poczuciem zagrożenia wywołanym nagłą utratą stabilizacji. Mury getta dające od wieków wypróbowaną ochronę legły w gruzach, jednak nie wszyscy jego mieszkańcy chcieli dostrzec ten fakt. Najprostszym bowiem sposobem obrony przed nieznanym było ignorowanie zmian i kontynuowanie życia na dotychczasowych warunkach. Rzeczywistości nie da się jednak oszukać na dłuższą metę i powiew nowego życia raz po raz wdzierał się z łatwością do wnętrza trwającego siłą bezwładu getta, w którym obecnie już dobrowolnie pozostawała nadal większość galicyjskiego żydostwa. Z wolna następowało jednak przebudzenie, a wraz z nim konieczność podjęcia odsuwanego z niechęcią wyboru. Dotyczył on sprawy zasadniczej, mianowicie kierunku dalszej drogi i sposobu kontynuowania żydowskiej egzystencji w kraju rodzącego się kapitalizmu, demokracji i postępu cywilizacyjnego