Rodziny ubogie i przestępczość od XVI do XX wieku:

W pracy starano się przedstawić sytuację rodzin na podstawie oryginalnych dokumentów i publikacji, obrazujących stan wiedzy oraz zainteresowanie środowisk naukowych i praktyków, a także literatów i publicystów.Układ pracy jest, generalnie, problemowo-chronologiczny, a niezbędne odstępstwa od tej zasady wynikają z charakteru analizowanej problematyki. Na przykład omówiono sytuację ubogich w średniowiecznej Europie, a tekst dotyczący sytuacji na ziemiach polskich uzupełniono rozdziałem o znaczących propozycjach i rozwiązaniach praktycznych w Rosji XVIII-XIX wieku, co miało wpływ na rozwój sytuacji w Polsce w zakresie nowych form opieki nad młodzieżą i na rozwiązania prawne w tym zakresie (powstanie towarzystw opieki itp.). Teksty naukowe i rozwiązania legislacyjne uzupełniono analizą wybranych tekstów literackich, przede wszystkim z XIX wieku, kiedy miało miejsce wzmożone zainteresowanie sytuacją rodzin i dzieci ubogich oraz młodzieżą zagrożoną niedostosowaniem społecznym i przestępczością. Środowisko literackie XIX wieku wspomniane w niniejszej pracy było związane z organizowaniem placówek dla nieletnich (Studzieniec). Wybór informacji podyktowany był dostrzeganiem spraw dotyczących dzieci i ich wychowania już w okresie znacznie wcześniejszym (np. M. Rej, J. Kochanowski, P. Skarga). Na układ niniejszej publikacji i zawarte w niej treści miały wpływ również ograniczone ramy publikacji. Problematyka ta wymaga dalszych studiów i opracowań, np. na temat wkładu Kościoła w opiekę i wychowanie młodzieży, opiekę nad więźniami, organizowanie działań o charakterze profilaktycznym, zaangażowanie publicystów, opracowanie monografii poszczególnych instytucji.