Od Liber Mundi do hipertekstu. Książka w świecie utopii

"Od Liber Mundi to hipertekstu" Andrzeja Drożdża to niezwykle erudycyjnie napisana rozprawa z utopiami w literaturze, wsparta antropologiczną genezą samej książki. Autor - bibliolog - bada skąd wziął się w literaturze utopijny mit "nowego lepszego świata", ale też jakie są społeczne i kulturowe reperkusje utopii (i antyutopii). Inny obszar mitu to wizja całkowitej kontroli - nie tylko nad przedmiotami czy ludźmi, ale także nad myślą, a szerzej - treścią. Jednym z efektów takiej wizji jest oczywiście cenzura, ale innym - idea Liber Mundi, Księgi Świata, która ogarniałaby całą ludzką wiedzę. Idea oczywiście utopijna, ale nie tylko różokrzyżowcy dali się jej uwieść. Współczesną postacią Liber Mundi ma być Internet - wyszukiwarka Google ma scalać całą wiedzę świata... przynajmniej te wiedzę zdigitalizowaną. Andrzej Dróżdż pisze jednak o zagrożeniach kulturowych związanych i z tą wizją. To zagrożenie to nie tylko technologiczne wykluczenie części społeczeństwa, ale też nietrwałość informacji, ulotność oraz brak odnośników umożliwiających weryfikację. Dróżdż sprawia wrażenie burzyciela dogmatów, ale jest raczej architektem, snującym odważne plany przebudowywania ich i rozbudowywania, co z naturą dogmatu tylko z pozoru jest sprzeczne. Wyrwanie się z więzów współczesności, z niewoli pragmatyzmu, z obligatoryjnego myślenia kategoriami "krótkiego trwania" nie jest zadaniem prostym; sprawia wrażenie płynięcia pod prąd. Drożdż stara się spojrzeć na książkę z perspektywy "długiego trwania", docenić jej zasługi i przewidzieć rolę, jaka przypada jej w dobie dominacji mediów elektronicznych prof. Ewa Kosowska '