Krytyka praktycznego rozumu

Krytyka praktycznego rozumu – jedna z podstawowych lektur filozoficznych – zawiera poglądy etyczne słynnego myśliciela z Królewca. Dla niektórych interpretatorów to najważniejsza część jego filozofii. Rzeczywiście, w Kantowskiej konstrukcji rozum praktyczny ma pierwszeństwo w stosunku do teoretycznego. Rozwiązuje te problemy, z którymi nie radził sobie rozum teoretyczny, posiadający dostęp jedynie do świata zjawisk i na ich podstawie wyciągający wnioski. Rozum praktyczny sięga ku rzeczom samym w sobie, lecz nie za pomocą dowodów, a odwołując się do postulatów życia. Choć na pierwszy rzut oka wydaje się to mało intuicyjne, kwestie metafizyczne nierozstrzygalne na gruncie rozumu teoretycznego, wyjaśniają się właśnie w obrębie Krytyki praktycznego rozumu. Poznajemy tu Kantowską koncepcję wolności, Boga i nieśmiertelnej duszy oraz szczególną funkcję tych postulatów. Zamiast przeprowadzać dowody, Kant proponuje: postępuj tak, jak gdybyś miał wolną wolę, jak gdyby Bóg istniał, jak gdyby dusza była nieśmiertelna. Człowiek jako istota obdarzona autonomią wykracza poza empiryczne uwarunkowania, a źródłem rozumnych działań moralnych winien być słynny imperatyw kategoryczny.