Terapia alternatywna w resocjalizacji penitencjarnej:

Omawiane tu koncepcje postępowania ze sprawcami przestępstw w za-kładach karnych wpisują się w nurt resocjalizacji wielopłaszczyznowej. Z jednej strony są one wynikiem koncepcji pozytywistycznych – zasadność tego typu postępowania penitencjarnego staram się bowiem dowieść naukowo; z drugiej – są silnie zabarwione koncepcją humanistyczną, zgodnie z którą przejawiam wiarę w wewnętrzne dobro istoty ludzkiej. W każdym razie stanowią one realizację dyrektywy, by pobyt w zakładzie karnym niósł jak najmniej negatywnych konsekwencji dla dobrostanu uwięzionego człowieka. Dążenie do moralnego i psychicznego rozwoju (lub przynajmniej dążenie do niepogarszania jakości tych sfer) podczas pobytu więźnia w zakładzie karnym jest zarówno postulatem humanitarnym, jak i utylitarnym. Psychiczna i moralna destrukcja osobowości osób odbywających karę kryminalną stanowi bowiem znaczne zagrożenie dla ogółu społeczeństwa. Mając kompetencje zawodowe w tej dziedzinie oraz czując się pedagogiem, starałam się jednak czerpać inspiracje także z innych dyscyplin intelektualnej aktywności człowieka, a przede wszystkim z filozofii i psychologii. Pedagogika resocjalizacyjna, będąc jednocześnie dyscypliną praktyczną, domaga się przede wszystkim efektów działań wychowawczych. Trudno znaleźć drugą taką dyscyplinę pedagogiczną, w której te efekty byłyby tak trudne do przewidzenia i w tak trudny sposób osiągalne. Szczególny brak efektywności przypisywany jest resocjalizacji penitencjarnej. Wszystko to powoduje, że pedagogika resocjalizacyjna domaga się ścisłej współpracy z innymi dyscyplinami nauk. Dlatego własne rozważania teoretyczne postanowiłam osadzić nie tylko w kontekstach teorii pedagogicznych, ale także mających swe źródło w filozofii, socjologii i psychologii. W rozważaniach ujętych w tej pracy wychodzę od nurtów filozoficznych, czerpiąc najwięcej z fenomenologii i egzystencjalizmu. Praca ta nie powstałaby także, gdybym nie mogła zaczerpnąć z myśli naukowej takich psychologów, jak Abraham Maslow czy Carl Rogers. Wreszcie, inspiracje do pracy czerpałam z nurtów pedagogiki alternatywnej (głównie humanistycznej i personalistycznej), przenosząc je do resocjalizacji. Zawarta tu refleksja naukowa pozostaje otwarta na wielość interpretacji świata, sięgając do teoriopoznawczego i metodologicznego pluralizmu, co pozostaje zgodne z interdyscyplinarnością pedagogiki penitencjarnej oraz koniecznością łączenia w niej teorii i praktyki. (Autorka, ze Wstępu)