Niniejszy Zeszyt Prac Naukowych zawiera zbiór artykułów przygotowanych przez pracowników naukowych z różnych ośrodków naukowych w Polsce na konferencję „Przedsiębiorstwo jako organizacja ucząca się”, zorganizowaną przez Katedrę Zarządzania Przedsiębiorstwem Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu w dniach 10-11 października 2013 roku. Jest on więc wynikiem zbiorowego wysiłku osób, które zechciały podzielić się wynikami swoich badań w zakresie wielowątkowej tematyki składającej się na problematykę organizacyjnego uczenia się i przedsiębiorstwa jako organizacji uczącej się. Efektywne zarządzanie przedsiębiorstwami szczególnie obecnie, w czasach ogromnego przyspieszenia postępu technicznego i technologicznego, powinno być podporządkowane imperatywowi stałego uczenia się. Analizy współczesnych przeobrażeń gospodarczych jednoznacznie wskazują, że główne źródło zmian wymuszających procesy uczenia się tkwi w procesach globalizacji. Charakteryzują się one między innymi globalną konkurencją, megakoncentracją, wzrostem roli wiedzy w gospodarce, rozwojem współpracy między przedsiębiorstwami w skali świata, niespotykanym wcześniej rozwojem i wykorzystaniem technologii informacyjnych. Reakcja na zmiany zależy od kadry kierowniczej przedsiębiorstw, a także uwarunkowań działalności konkretnych podmiotów gospodarczych. Konieczność przystosowania się do zmian w otoczeniu powoduje, że następują zmiany w wewnętrznych procesach organizacyjnych, a same organizacje ewoluują w kierunku organizacji uczących się. Proces organizacyjnego uczenia się nie może sprowadzać się lub ograniczać do naśladowania konkurentów czy postępowania metodą prób i błędów. Powinien opierać się na wyprzedzających działaniach świadomego uczenia się, sprzężonego z procesami zarządzania zasobami ludzkimi. Proces organizacyjnego uczenia się można analizować w wymiarze teoretycznym i aplikacyjnym. W wymiarze teoretycznym przedmiotem rozważań są: modele organizacji uczącej się, czynniki decydujące o skuteczności i sprawności oraz efektywności organizacyjnego uczenia się, znaczenie podejścia eksploracyjnego versus eksploatacyjnego do procesu uczenia się itp. Z kolei w podejściu aplikacyjnym badania koncentrują się wokół odpowiedzi na następujące pytania: czego się uczą organizacje, od kogo się uczą, w jaki sposób się uczą, jakie narzędzia wspomagają proces uczenia się. Badania empiryczne wskazują na indywidualizację procesu organizacyjnego uczenia się, wynikającą z potrzeby zastosowania podejścia sytuacyjnego, zależnego między innymi od przedmiotu działalności przedsiębiorstwa oraz poziomu wykształcenia osób, które nim kierują. Te dwa czynniki wpływają na postrzeganie zarówno wyzwań rozwojowych, jak i znajomość determinant rozwoju przedsiębiorstw. Realizacja długookresowych strategii przedsiębiorstwa wymaga holistycznego podejścia do procesów uczenia się. Samo przygotowanie i wybór strategii przedsiębiorstwa jest procesem uczenia się. Obecnie w czasach globalnej konkurencji przedsiębiorstwa mogą utrzymywać się na rynku, oferując unikalne wyroby, działając w niszach rynkowych, internacjonalizując swoją działalność lub wzmacniając swoje zasoby poprzez uczestnictwo w różnego rodzaju sieciach. Wymienione jako przykładowe strategie konkurowania wskazują, na jakich problemach i obszarach działalności koncentrują się przedsiębiorstwa w procesach uczenia się. Umiejętność wykorzystania w praktyce wiedzy, jaką uzyskuje się z tych analiz, jest wyrazem przedsiębiorczości zarządzających. W dłuższym okresie utrzymywanie się na wysoce konkurencyjnym rynku wymaga wsparcia przedsiębiorczości zarządzających przez innowacyjność organizacji. Innowacyjność organizacji ma charakter syntetyczny, jest wypadkową wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych, w tym postaw osób zarządzających i kreatywności pracowników, szczególnie ważnych z punktu widzenia organizacji uczącej się. Postawy zarządzających są wyrazem ich świadomości innowacyjnej oraz nastawienia do innowacji, które przejawia się na dwóch płaszczyznach: wewnętrznej i zewnętrznej. Płaszczyzna wewnętrzna to istniejący w przedsiębiorstw (...)
