Duszohubka

"Duszohubka" jest opowieścią o północnym Wołyniu, a ściśle - regionie leżącym między Styrem i Horyniem. Głównym celem autora jest przybliżenie czytelnikowi obrazu życia ludności polskiej na tych terenach w okresie międzywojennym oraz totalnej pacyfikacji osiedli polskich przez bandy UPA w czasie ostatniej wojny - jednego z najbardziej przejmujących dramatów w dziejch kresowej ludności polskiej. Szeroko potraktowana jest też tragedia żyjącej tam ludności żydowskiej, skazanej przez nazistów na całkowitą zagładę. Narracja obejmuje specyfikę krajobrazową i folklorystyczną regionu oraz współźycie trzech głównych grup etnicznych polskiej, żydowskiej i ukraińskiej. Autor zachował w pamięci autentyczną gwarę ludu polskiego tej części Wołynia, której przykłady prezentuje w dialogach i monologach, występujących w opowiadaniu. Tytuł opowieści zaczerpnięty został z ludowej nazwy łódki, wydłubanej w pniu drzewa, używanej przez rybaków Polesia i północnego Wołynia. Była to łódka niebezpieczna - wywrotna i z tego względu nazwana "duszohubką". Takich łódek używali bohaterowie opowieści, ale o wyborze tytułu zadecydowało bardziej odczucie autora, że "duszohubka" jest jakby symbolem Wołynia - ziemi niespokojnej i burzliwej. Jeżeli czytelnik zauważy akcenty emocjonalne niektórych fragmentów opowieści, to nie zostały one wprowadzone do uzyskania specjalnego efektu - są to autentyczne odczucia autora, który jak wielu synów tej pięknej, utraconej ziemi, pamięta bogatą, bujną jej naturę, kwitnące tam niegdyś życie wielonarodowościowego społeczeństwa i jego harmonijne współżycie w okresie międzywojennym. Polacy - wygnańcy z tej ziemi - ze szczególną wrażliwością pamiętają o udziale wielu pokoleń Polaków, również Żydów, w tworzeniu kulturalno-gospodarczego oblicza Wołynia - ziemi, której byli solą. Dziś po tylu wspólnotach etnicznych Polaków i Żydów pozostały tylko zbiorowe mogiły; świadectwa ich życia i kultury zostały barbarzyńsko zniszczone, a ślady zatarte. Zrobiono to tak dokładnie, że chociaż ta tragiczna historia jest jeszcze świeża, już dziś szukamy jej śladów w popiołach. (Z okł.)