Przegrany

Osnowę powieści Przegrany (opublikowanej po raz pierwszy w 1983 roku) stanowią losy trzech artystów, którzy poznali się i zaprzyjaźnili w czasie studiów w klasie fortepianu na słynnej akademii Mozarteum w Salzburgu. Jedną z tych postaci jest Glenn Gould (1932–1982), legendarny kanadyjski wirtuoz, którego życiorys Thomas Bernhard traktuje jednak dość swobodnie. Olśnieni Gouldowskimi interpretacjami dzieł Jana Sebastiana Bacha (w tym szczególnie wykonaniami Wariacji Goldbergowskich), dwaj pozostali: Wertheimer, czyli tytułowy „Przegrany”, oraz narrator, muszą zadać sobie pytanie o sens uprawiania sztuki, gdy dorównanie artyście genialnemu wydaje się celem nieosiągalnym. Kwestia ta staje się dla Autora punktem wyjścia do rozważań – prowadzonych w stylu charakterystycznym dla Bernharda, pełnym przeładowań i przesady – nad problemami egzystencjalnymi, które legły u podstaw jego drogi twórczej, przeciętej przedwczesną śmiercią w wieku zaledwie 58 lat.

Dzisiejszego czytelnika powieści Przegrany, mocno osadzonej w realiach Austrii schyłku XX wieku, uderza aktualność podejmowanej przez Autora problematyki, tak w Austrii, jak i w Polsce. Nie bez racji Thomas Bernhard pozostaje w naszym kraju najszerzej czytanym pisarzem niemieckiego obszaru językowego.