Edukacja i rehabilitacja osób głuchoniewidomych w Polsce i Rosji:

Współczesna pedagogika specjalna to dyscyplina wiedzy zajmująca się problemami edukacji, rehabilitacji, wspomagania rozwoju oraz przygotowania do życia osób niepełnosprawnych (z różnym stopniem złożoności i głębokości zaburzeń rozwojowych) na miarę indywidualnych możliwości poznawczych tych osób. Specyfikę zadań charakteryzuje coraz szersze otwarcie nie tylko na kwestie integracji społecznej, ale także zainteresowanie takimi kategoriami niepełnosprawności, które dotychczas (z wielu względów) nie znajdowały właściwego im miejsca w działaniach teoretycznych i praktycznych. Do ważnych zagadnień, wymagających pogłębionej eksploracji empirycznej, wnikliwszego poznania - w celu nakreślenia koncepcji służących praktyce pedagogicznej - należą problemy życiowe oraz normalizacyjne jednostki z równoczesnym uszkodzeniem słuchu i wzroku (jeszcze do dnia dzisiejszego dość ogólnie kwalifikowanej do kategorii głuchoniewidomych). '