Sąsiedzi

Tytułowa powieść została zbudowana na wątku sporu i zemsty rodowej, o sprawy właściwie nieistotne. W wypadku naszej powieści sporne łąki czy też obszary leśne nie są prawdziwą przyczyną nienawiści między strukczaszym Hojskim z Sierhina i sędzią Czemeryńskim z Łopatycz. W istocie rzeczy chodziło przecież o to, że ci dwaj ludzie nie znosili się, i znów nie tyle ze względu na różnicę usposobień, ile z uwagi na "fumy" szlacheckie, dotyczące pochodzenia, zajmowanego stanowiska i wielkości posiadanych obszarów ziemskich itd. Opowiadanie "Wilczek i Wilczkowa" to przede wszystkim dzieje całkowitej przemiany Michała Wilczka, który mszcząc się za oziębłość żony, choć wzorowej matki i gospodyni, postępuje z nią okrutnie, wyszukuje sobie kochankę, myśli o rozwodzie, trwoni majątek w ustawicznych hulankach, traci dłoń w pojedynku z dawnym konkurentem do ręki Agnieszki, a wreszcie go niechcący zabija strzałem z pistoletu, nie widząc zresztą w zwadzie nocnej, do kogo mierzy. Wstrząs wywołany tym zajściem staje się początkiem zasadniczych zmian w jego usposobieniu.