Uśpiony głos

"Dla wielu ta wojna jeszcze się nie skończyła" – mówiła w wywiadach autorka. "Sąsiedzi wciąż patrzą krzywo na siebie z powodu tego, co oni lub ich rodzice zrobili w czasie wojny. Większość Hiszpanów, których znam przeżyli jakiś horror. Niszczono ich rodziny od trzech pokoleń, a ujawniono to dopiero niedawno, bo dziadkowie odważyli się przerwać milczenie. Coraz więcej ludzi o tym mówi, powstają powieści podejmujące próbę zmierzenia się z tragedią Hiszpanii. Lata autocenzury, obozy koncentracyjne i anonimowe groby domagają się opisu. Tymczasem – jak podkreślała Dulce Chacón – kwitnie przemysł gloryfikujący generała Franco, napędzany prawdopodobnie przez strach i poczucie winy. Upiększa się wizerunek Caudillo i chwali jego osiągnięcia. Historia została napisana przez zwycięzców. Przegrani nigdy nie mieli szansy opowiedzieć swojej historii. Ale milczeli zbyt długo" – twierdziła Chacón.