Międzynarodowe stosunki gospodarcze

Część I. WPROWADZENIE * 1. Internacjonalizacja procesu gospodarowania i międzynarodowe stosunki gospodarcze * 1.1. Powstanie i rozwój gospodarki światowej * 1.2. Współczesny handel międzynarodowy * 1.3. Znaczenie handlu międzynarodowego dla poszczególnych krajów * 1.4. Ekonomiczne konsekwencje istnienia granic politycznych między krajami * 1.5. Pojęcie i zakres międzynarodowych stosunków gospodarczych * Pytania * Część II. TEORIA HANDLU MIĘDZYNARODOWEGO * 2. Klasyczne teorie handlu międzynarodowego * 2.1. Merkantylizm * 2.2. Teoria przewagi absolutnej * 2.3. Teoria przewagi komparatywnej * 2.4. Teoria kosztów absolutnych i kosztów względnych w ujęciu geometrycznym * 2.5. Rozwinięcie teorii przewagi komparatywnej * 2.5.1. Teoria Ricarda w ujęciu pieniężnym * 2.5.2. Teoria przewagi komparatywnej w warunkach większej liczby towarów * 2.5.3. Model Dornbuscha-Fischera-Samuelsona * 2.5.4. Weryfikacja teorii przewagi komparatywnej * Pytania * 3. Neoklasyczna teoria handlu międzynarodowego * 3.1. Narzędzia badawcze * 3.2. Korzyści z handlu międzynarodowego * 3.3. Podział korzyści z wymiany międzynarodowe * 3.4. Krzywa popytu wzajemnego * 3.5. Terms of trade * Pytania * 4. Wyposażenie w czynniki produkcji jako podstawa handlu międzynarodowego * 4.1. Twierdzenie Heckschera-Ohlina * 4.2. Wyrównywanie się cen czynników produkcji * 4.3. Efekt Stolpera-Samuelsona * 4.4. Empiryczna weryfikacja twierdzenia Heckschera-Ohlina * Pytania * 5. Alternatywne teorie handlu międzynarodowego * 5.1. Korzyści skali produkcji a handel międzynarodowy * 5.2. Handel wewnątrzgałęziowy * 5.3. Koncepcje opóźnienia naśladowczego i cyklu życia produktu a handel międzynarodowy * 5.4. Koncepcja nakładającego się popytu * 5.5. Konkurencja monopolistyczna a handel międzynarodowy * Pytania * 6. Wzrost gospodarczy a handel międzynarodowy * 6.1. Skutki wzrostu gospodarczego dla handlu międzynarodowego * 6.2. Wpływ wzrostu gospodarczego na terms of trade i dobrobyt kraju * 6.3. Źródła wzrostu gospodarczego i ich wpływ na handel międzynarodowy * Pytania * 7. Międzynarodowe przepływy czynników produkcji * 7.1. Przyczyny międzynarodowych przepływów czynników produkcji * 7.2. Międzynarodowe przepływy kapitału * 7.3. Inwestycje portfelowe: chęć uniknięcia ryzyka jako motyw wywozu kapitału * 7.4. Kredyty finansowe * 7.5. Inwestycje bezpośrednie * 7.5.1. Pojęcia wstępne * 7.5.2. Strategia przedsiębiorstwa a inwestycje bezpośrednie * 7.5.3. Znaczenie inwestycji bezpośrednich w gospodarce światowej * 7.5.4. Wpływ inwestycji bezpośrednich na gospodarkę kraju wywożącego i przywożącego kapitał * 7.6. Międzynarodowe przepływy siły roboczej * 7.6.1. Przyczyny międzynarodowych przepływów siły roboczej * 7.6.2. Główne kierunki migracji * 7.6.3. Ekonomiczne skutki migracji siły roboczej * Pytania * Część III. POLITYKA HANDLOWA * 8. Cło * 8.1. Pojęcie i rodzaje cła * 8.2. Mechanizm działania cła * 8.3. Ekonomiczne skutki cła * 8.3.1. Model małego kraju * 8.3.2. Model dużego kraju * 8.4. Stopień protekcji celnej * Pytania * 9. Bariery pozataryfowe * 9.1. Mechanizm ograniczeń ilościowych i ich skutki * 9.2. Dobrowolne ograniczenie eksportu i jego mechanizmy * 9.3. Inne bariery pozataryfowe * 9.4. Mechanizmy subsydiów produkcji krajowej i subsydiów eksportowych oraz ich skutki * 9.5. Dumping * Pytania * 10. Wolny handel a protekcjonizm * 10.1. Tradycyjne argumenty na rzecz protekcjonizmu * 10.1.1. Argumenty niesłuszne * 10.1.2. Argumenty słuszne w określonych warunkach * 10.2. Współczesne argumenty na rzecz protekcjonizmu * 10.2.1. Strategiczna polityka handlowa * 10.2.2. Polityka przemysłowa * 10.3. Ograniczenia handlowe jako środek do osiągnięcia celów politycznych ; sankcje ekonomiczne * 10.4. Ograniczenia handlowe a polityka ochrony środowiska * 10.4.1. Wpływ handlu międzynarodowego na zagrożenie środowiska * 10.4.2. Polityka ekologiczna jako czynnik wpływający na swobodę handlu i konkurencyjność eksportu * 10.4.2.1. Narodowa polityka ekologiczna * 10.4.2.2. Międzynarodowe porozumienia w dziedzinie ochrony środowiska jako czynnik utrudniający handel międzynarodowy * 10.4.3. Perspektywy współzależności handlu międzynarodowego i ochrony środowiska * Pytania * 11. Międzynarodowa polityka handlowa * 11.1. Kartele międzynarodowe * 11.2. Integracja ekonomiczna * 11.2.1.Pojęcie i mechanizm integracji ekonomicznej * 11.2.2.Mechanizm powstawania korzyści i strat w preferencyjnym porozumieniu handlowym * 11.2.3.Długookresowe efekty unii celnej * 11.2.4.Korzyści z unii celnej a korzyści z wolnego handlu * 11.3. Ogólnoświatowa współpraca w dziedzinie liberalizacji obrotów handlowych * Pytania * Część IV. MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI FINANSOWE * 12. Bilans płatniczy * 12.1. Definicja * 12.2. Zasada podwójnego zapisu * 12.3. Struktura bilansu płatniczego * 12.4. Równowaga bilansu płatniczego * 12.5. Bilans płatniczy jako narzędzie analizy ekonomicznej * Pytania * 13. Kurs walutowy i rynek walutowy * 13.1. Pojęcie kursu walutowego * 13.2. Rynek walutowy * 13.2.1. Pojęcie i mechanizm * 13.2.2. Rodzaje transakcji na międzynarodowym rynku walutowym * 13.2.2.1. Transakcje bieżące i transakcje terminowe * 13.2.2.2. Arbitraż procentowy * 13.2.2.3. Transakcje spekulacyjne * Pytania * 14. Ustalanie poziomu kursu walutowego * 14.1. Czynniki określające poziom kursu walutowego * 14.2. Zmiany produktu krajowego brutto a kurs walutowy * 14.3. Zmiany realnych stóp procentowych a kurs walutowy * 14.4. Zmiany różnic w cenach a kurs walutowy * 14.5. Parytet siły nabywczej * 14.6. Pozostałe czynniki określające poziom kursu walutowego * Pytania * 15. Automatyczny mechanizm dostosowawczy * 15.1. Cenowy mechanizm dostosowawczy * 15.1.1. Cenowy mechanizm dostosowawczy w warunkach kursów stałych * 15.1.2. Cenowy mechanizm dostosowawczy w warunkach kursów płynnych * 15.2. Dochodowy mechanizm dostosowawczy * 15.2.1. Teoretyczne podstawy dochodowego mechanizmu dostosowawczego * 15.2.2. Mechanizm mnożnikowy w gospodarce zamkniętej * 15.2.3. Równowaga w gospodarce otwartej * 15.2.4. Międzynarodowe konsekwencje działania mechanizmu dochodowego * 15.3. Monetarny mechanizm dostosowawczy * Pytania * 16. Polityka dostosowawcza * 16.1. Przyczyny i cele polityki dostosowawczej * 16.2. Narzędzia polityki dostosowawczej * 16.2.1.Polityka zmiany wydatków * 16.2.2.Polityka przesuwania wydatków * 16.2.2.1. Polityka kursowa * 16.2.2.2. Polityka wybiórczego przesuwania wydatków * 16.3. Ograniczenia polityki dostosowawczej * 16.3.1. Podejście absorpcyjne * 16.3.2. Polityka zmiany wydatków i polityka przesuwania wydatków a równowaga zewnętrzna i wewnętrzna * Pytania * 17. Międzynarodowy system walutowy * 17.1. Pojęcie i przesłanki istnienia międzynarodowego systemu walutowego * 17.2. Międzynarodowy system walutowy przed II wojną światową * 17.3. System walutowy z Bretton Woods * 17.3.1. Warunki powstania * 17.3.2. Międzynarodowy Fundusz Walutowy * 17.3.3. Ocena działania międzynarodowego systemu walutowego z Bretton Woods * 17.4. Współczesny międzynarodowy system walutowy * 17.4.1. Powstanie współczesnego międzynarodowego systemu walutowego * 17.4.2. Funkcjonowanie współczesnego systemu walutowego * 17.4.3. Współpraca walutowa w Europie Zachodniej * Pytania * Część V. MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE A KRAJE ROZWIJAJĄCE SIĘ * 18. Handel międzynarodowy a rozwój gospodarczy krajów rozwijających się * 18.1. Charakterystyka krajów rozwijających się * 18.2. Teoria handlu międzynarodowego a rozwój gospodarczy krajów rozwijających się * 18.3. Polityka handlowa krajów rozwijających się zmierzająca do zwiększenia korzyści z handlu międzynarodowego * 18.3.1. Próby stabilizacji cen eksportowanych surowców ; międzynarodowe porozumienia towarowe * 18.3.2. Zmiana struktury produkcji ; strategia antyimportowa i proeksportowa * 18.3.3. Próby instytucjonalnej zmiany miejsca krajów rozwijających się w handlu międzynarodowym ; UNCTAD, Nowy Ład Ekonomiczny, Milenijne Cele Rozwoju * Pytania * 19. Kryzys zadłużeniowy i możliwości jego rozwiązywania * 19.1. Skala problemu zadłużenia * 19.2. Przyczyny światowego kryzysu zadłużeniowego * 19.3. Zagrożenia związane z kryzysem zadłużeniowym * 19.4. Możliwości rozwiązania globalnego problemu zadłużenia * Pytania * 20. Współczesne kryzysy finansowe * 20.1. Nowe tendencje w przepływie kapitału do krajów rozwijających się w latach dziewięćdziesiątych XX w. * 20.2. Pojęcie kryzysu finansowego * 20.3. Koncepcje teoretyczne wyjaśniające kryzysy walutowe lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych * 20.4. Skutki kryzysów walutowych w latach dziewięćdziesiątych * Pytania * 21. Wyzwania globalizacji * 21.1. Korzyści i zagrożenia globalizacji * 21.2. Przebudowa międzynarodowego ładu gospodarczego * Pytania * Odpowiedzi