Historyk wobec historii:

Niniejszy zbiór prac Tadeusza Manteuffla dotąd nie publikowanych lub trudno dostępnych ukazuje wszystkie główne kierunki jego twórczości mediewistycznej, z wyjątkiem - rzecz zrozumiała - syntez dziejów średniowiecznych. Poczesne, tytułowe miejsce w książce wypadało przy tym przyznać uwagom z zakresu metodologii oraz metodyki poznania historycznego, w których refleksja teoretyczna Autora "wiązała się ściśle z jego praktyką badawczą, nie tylko w obrębie wieków średnich. Ta próbka pisarstwa naukowego Profesora została uzupełniona jego wypowiedzią autobiograficzną z 1962 r. i fragmentami zapisek materiałowych do wspomnień, które zamierzał napisać. Rzeczy te, przybliżające postać Profesora, ważne są też zarazem jako świadectwo czasów i późniejszej o nich pamięci.