Po zagładzie

Monografia Marka Jana Chodakiewicza stanowi ważne uzupełnienie wiedzy o stosunkach polsko-żydowskich po drugiej wojnie światowej. W nowatorski, zniuansowany sposób przedstawia te skomplikowane kwestie, poruszone także w najnowszej publikacji Jana T. Grossa "Strach". Książka Chodakiewicza była pierwszym głosem w naukowej dyskusji w Ameryce o powojennych stosunkach polsko-żydowskich. Autor, korzystając z rozmaitych, mało znanych źródeł, zbadał i opisał przypadki wrogości i konfliktów między Polakami a Żydami. Jego zasługą jest to, że umiał dokonać rzetelnej analizy tego trudnego okresu, odrzucając anachroniczne stereotypy. Pokazał, że w złożonej i tragicznej sytuacji Polski po wojnie, determinowanej tak istotnymi czynnikami, jak obecność sowieckich wojsk okupacyjnych, samowola instalowanego przez Moskwę rządu, samoobrona podziemia niepodległościowego, masowe przesiedlenia ludności czy plaga przestępczości, sam konflikt między Polakami a Żydami był w istocie zjawiskiem wtórnym.