Ramajana:

Drugi indyjski epos za mną. • Gwoli wstępu: „Ramajana jest cztery razy większa od »Iliady« i ośm do dziewięciu razy większa od »Pana Tadeusza«”. „Żadnego faktu historycznego Ramajana nie opiewa; żadnej alegorii nie zawiera. Jest to poemat mitologiczny, z podkładem już to klechdowym, już to nauczającym, a którego pierwiastki tkwią w prastarych wierzeniach Wedyckich”. • A Rama to „ów, którego się dusza kochać daje sama”. • Fabuły zdradzać nie będę, napiszę tylko, że ta starożytna opowieść jest pełna motywów charakterystycznych dla ówczesnych eposów. Są herosi, bogowie, walka o władzę i uznanie. Porwana zostaje też pewna żona, a gdy posłowi nie udaje się przekonać porywacza do jej zwrotu, toczy się bój. Brzmi znajomo? • Wszystko byłoby dobrze, gdyby ta historia była napisana (i przetłumaczona z oryginału) naprawdę heroicznie, niestety legendarny Walmiki to nie Homer. • Najbardziej w „Ramajanie” podobała mi się przedmowa tłumacza, Antoniego Langego, który tak ciekawie omówił istotę utworu, że oryginał przy tym wstępie wypadł blado. • Na pewno „Ramajana”, pośród innych starożytnych dzieł, jest ciekawym komparatystycznym tekstem i w tym celu można ją przeczytać. • Na koniec opinia tłumacza, która trafnie podsumowuje i oddaje ducha starożytnej literatury europejskiej i indyjskiej: „Homer zawsze jest bardziej ludzki, bardziej artystyczny; poeta indyjski bardziej etyczny – i prawie nadludzki”.