Listopad:

"Listopad. Romans historyczny z drugiej połowy wieku XVIII", powieść Henryka Rzewuskiego z lat konfederacji radomskiej i barskiej, wydana w Petersburgu w latach 1845-46. Zamierze­niem autora było przeciwstawienie dwu środowisk społeczno-kulturalnych - szlachty ziemiańskiej, żyjącej wg dawnego obyczaju, i scudzoziemczałych wielkomiejskich kół dworsko-arystokratycznych. Stąd paralelizm jako zasada kompozycji i wprowadzenie dwóch równorzędnych bohaterów, braci Strawińskich, którzy rozdzieleni w wyniku rozwodu rodziców - otrzymali krańco­wo odmienne wychowanie i odmiennie przeżyli pierwszą młodość: Ludwik, absolwent korpusu kadetów w Luneville, ulubieniec europejskich salonów, pnie się po stopniach kariery jako zaufany szef gabinetu królewskiego; Michał, edukowany w konwikcie zakonnym i powiatowej palestrze, dorabia się, pod surowym okiem ojca, pozycji i majątku jako jurysta. W części l, rozgrywają­cej się na prowincji litewskiej, osią akcji są sprawy prywatne: dramat wzajemnej miłości narzeczonej Michała, pięknej i cnotliwej Zosi Kunickiej, i Ludwika, szlachetnego, ale przesiąkłego amoralizmem swojej sfery, zakończony uwięzieniem Zosi w stolicy w celu poślubienia wybrańca serca. (lubimyczytac.pl)