Moja matka opowiada

Wspomnienia, które dla nas sierpczan są bezcennym zapiskiem życia społecznego w naszym mieście, Sebyłowa spisała za sprawą opowieści swojej matki Franciszki Zdrójkowskiej, z męża Krawczyńskiej, urodzonej w 1872 roku. Rodzice Franciszki Krawczyńskiej sprowadzili się do Sierpca z Rypina. Miasto nad Sierpienicą, z okresu ostatnich dekad XIX wieku poznajemy oczami kilkunastole­tniej dziewczynki. Franciszka mieszkała w Sierpcu do końca lat 80. XIX wieku, następnie, by zacząć samodzielne życie, przeprowadziła się do Warszawy. Do Sierpca wracała w odwiedziny do rodziców. Warto przy okazji zapoznać się z rozdziałem, w którym Sebyłowa ze swadą opisuje trudy podróży do Sierpca przełomu XIX i XX wieku. W tego typu publikacjach, pisanych po kilkudzie­sięciu latach od wydarzeń, zawsze wkraść może się pomyłka, zmieniona data, nazwisko lub miejscowość. W tekście Sebyłowej też zdarzają się takie błędy (np. Smiedzanowo zamiast Śniedzanowa, Lorent zamiast Loret), ale czytając książkę cały czas należy pamiętać, że to fabularyzowane wspomnienia, a nie monografia historyczna. Doceńmy literacki język, piękno opisów, przeżycia wewnętrzne bohaterki wspomnień, jej opinie i refleksje. Sebyłowa znakomicie oddaje klimat małego, bardzo biednego, dotykanego powodziami miasta czterech kultur. Odmalowuje sierpeckie miejsca, obyczaje, mentalność mieszkańców, także żydowskiego pochodzenia oraz ich zwyczaje.