Chopin

Pisząc książkę o Chopinie dla najszerszych kół czytelników, uważałem za wskazane odstąpić od utartej drogi przedstawiania wiadomości z życia wielkiego artysty w chronologicznym porządku i zakończenia naukowym rozbiorem jego dzieł wszystkich, gdyż tak pojęte zadanie nie odpowiadałoby według mego przekonania celowi tej książki. Z szczegółami charakterystycznymi, z całą anegdotyczną stroną życiorysu Chopina, czytelnik polski obznajmionym jest mniej więcej dokładnie; z konieczności jedynie dla zaokrąglenia treści - uciekałem się do powtarzania rzeczy, skądinąd już znanych, najwięcej chodziło mi natomiast o sprowadzanie do jednej linii (bez względu na ścisłość chronologiczną) i zestawienie krytyczne wszystkiego, co miało zasadnicze znaczenie w życiu i twórczości Chopina, u nas zaś przyjmowanem było przeważnie w oświetleniu, uświęconem długoletnią tradycyą, a nie zawsze odpowiadającem duchowi współczesnych pojęć krytycznych i estetycznych. Dlatego, poświęcając obszerny rozdział narodowej muzyce, z której pojęciem łączy się ściśle zrozumienie sztuki i duszy Chopina - podkreślam następnie zasługi Elsnera, aby przypomnieć, że Chopin, równie, jak wszyscy wielcy i najwięksi, wyrósł w swej sztuce na tle swego środowiska, że muzyka jego nie objawiła się nagle i niespodziewanie, lecz że była - prawda, iż bez porównania wspanialszym i silniejszym - ale tylko dalszym ciągiem ewolucyi naszej narodowej muzyki. W życiu Chopina staram się też rozpatrywać krytycznie wszelkie fakta z jednostronnego jak dotąd najczęściej przedstawiane stanowiska (stosunek do Maryi Wodzińskiej i George Sand); z kompozycyi, których ściśle fachowy rozbiór mijałby się z celem wydawnictwa, szerzej zastanawiam się głównie nad temi, co do których sądy albo niesprawiedliwie albo sprzecznie z sobą brzmiały. – ze wstępu Henryk Opieński