Aleksy I Komnen (1081-1118)

Aleksy I Komnen zajmuje ważne miejsce zarówno w osobnej historii Bizancjum, jak i historii powszechnej. Będąc założycielem dynastii, Komnen nadał polityce bizantyjskiej kierunek, który miała zachować przez całe stulecie. Jego panowanie zainaugurowało nową erę w historii stosunków między Wschodem a Zachodem, a można powiedzieć, iż dla zrozumienia relacji między Grekami a Łacinnikami w ciągu XII wieku, jak i dramatycznych wydarzeń, których zakończeniem była tragiczna wyprawa z 1204 roku, trzeba cofnąć się do czasów pierwszych kontaktów między Grekami a towarzyszami Gotfryda z Bouillon. Z punktu widzenia imperium bizantyjskiego, panowanie Aleksego również było bardzo ważne. Wstąpienie na tron Komnena położyło kres anarchii, panującej przez cały XI wiek, a ułatwiającej szczególnie inwazje barbarzyńców, sąsiadów Bizancjum. Aleksy odzyskał dla Cesarstwa znaczną część jego dawnego terytorium i przygotował chwalebne rządy Jana i Manuela Komnenów. Pomimo ogromnego znaczenia tego okresu, panowanie Aleksego nie było dotąd przedmiotem żadnej osobnej pracy. Jedynie Wilken przedstawił jego krótki zarys w historii dynastii Komnenów, pracy nagrodzonej przez Académie des Inscriptions.