From here to eternity

Ekranizacja najsłynniejszej obok Cienkiej czerwonej linii powieści Jamesa Jonesa przyniosła Fredowi Zinnemannowi aż osiem Oscarów (w tym te najważniejsze – za najlepszy film, reżyserię i scenariusz). Tymczasem droga do tego, aby film w ogóle powstał była dość wyboista. Wydana w 1951 powieść Stąd do wieczności od razu stała się bestsellerem, ale nakręcenie w najczarniejszych czasach zimnej wojny obrazu stawiającego w mocno wątpliwym świetle morale armii amerykańskiej (mimo ogromnej popularności książki) nie było wcale takie łatwe. Sprawę jeszcze bardziej komplikowały wątki erotyczne, bardzo, jak na tamte czasy, odważne i realistyczne. Ryzyko podjął wreszcie ówczesny szef Columbii – Harry Cohn, który świadom karkołomności przedsięwzięcia osobiście nadzorował przebieg realizacji, ingerując w każdą niemal decyzję Zinnemanna. To jego decyzją było obsadzenie Montgomery’ego Clifta w roli Prewitta i Franka Sinatry jako Maggio. Zinnemannowi udało się natomiast przeforsować kandydaturę Burta Lancastera do roli sierżanta Wardena zamiast proponowanego przez Cohna Gregory Pecka. Gwiazdorską obsadę uzupełniły Deborah Kerr jako Karen i Donna Reed jako Alma. Cohn wymógł też na reżyserze złagodzenie konfliktów wewnątrz armii. W efekcie obraz amerykańskiego wojska w przeddzień japońskiego ataku na Pearl Harbor sporo stracił z powieściowej drapieżności, choć przecież z romansu podoficera z żoną przełożonego, ani związku żołnierza z prostytutką nie można było zrezygnować. Usunięto za to wszelkie sugestie, jakoby klęska w Pearl Harbor spowodowana była demoralizacją oficerów zajętych karierą i prześladowaniem krnąbrnych podwładnych. Wina tradycyjnie została zwalona na zaskoczenie zdradzieckim atakiem, któremu przeciwstawiono heroizm żołnierzy. Erotyka także została złagodzona, chociaż (niewinna z dzisiejszej perspektywy) scena miłosna na plaży z udziałem Lancastera i Kerr weszła do historii kina. Pomimo jednak tych autocenzuralnych zabiegów, film dość wiernie przeniósł na ekran atmosferę i wymowę prozy Jonesa, ale największą chyba jego zasługą było przekonanie sceptycznej krytyki filmowej, że tzw. szeroka publiczność gotowa jest zaakceptować poważny film na poważny temat [opis wydawcy].