Golem:

Gliniany bałwan zwany Golemem, stworzony do służby ludziom i powołany do życia przez średniowiecznych rabinów, przechodził liczne metamorfozy. Z mitologicznej tradycji przekształcił się w symbol ludzkiej potrzeby kontrolowania otaczającego świata; w Golemie jako symbolu zawarta jest także bolesna samoświadomość istoty stworzonej, w której relacja człowiek - Bóg została uproszczona i rozszerzona o relację Golem - jego twórca rabin. Golem jest symbolem zarówno mitycznej przeszłości, jak i zdominowanego przez technologię współczesnego (i przyszłego) świata, symbolem konstruktywnego i destruktywnego aspektu ludzkiego działania oraz dylematu związanego z użyciem siły. To także potrzeba samodzielności, tożsamości, opieki. Tak jak inne żydowskie symbole, ma aspekt lokalny (jako narzędzie obrony Żydów przed atakami antysemitów) i ogólnoludzki. Golem, gliniana istota, odczuwa tęsknotę zarówno do swego twórcy, dalekiego i nieosiągalnego (z ontologicznego punktu widzenia), jak i do równie nieosiągalnej ery mesjańskiej oraz własnego nieistnienia. Wydany w 1922 roku Der Goylem żydowsko-rosyjskiego pisarza H. Lejwika (swoje imię - Halper - zawsze skracał do pierwszej litery), tłumaczony na angielski, francuski, włoski i inne języki, to jedyne arcydzieło żydowskiego teatru, jakie nie zostało dotąd wydane po polsku. Odnoszący się do jednego z najważniejszych mitów literatury europejskiej, Golem Lejwika zapełnia więc lukę w naszej świadomości kulturalnej. (Z okładki).