Bagaż doświadczeń i wspomnień:

W 1945 roku dobiegł końca największy globalny konflikt w dziejach ludzkości - II wojna światowa. Dla ówczesnych mieszkańców obecnego regionu Warmii i Mazur oznaczało to kres rzeczywistości, w jakiej przez wiele lat żyli. Rozpoczął się proces weryfikacji narodowościowej i w konsekwencji deportacje ludności niemieckiej i części autochtonów za Odrę. Na ich rodzinne ziemie przybywali z kolei Polacy z Kresów Wschodnich, dalekiej Syberii, Kazachstanu oraz sąsiednich terenów powojennej Rzeczypospolitej - Mazowsza i Podlasia. Tworzącą się nową społeczność regionu uzupełnili Ukraińcy, których przymusowe przesiedlenie - zwłaszcza do północnej części województwa - rozpoczęto w 1947 roku. Wielka "wędrówka ludów" z pierwszych powojennych lat doprowadziła do powstania swoistej mozaiki kultur, narodów i tradycji, w konsekwencji kształtując, charakter i tożsamość dzisiejszego województwa warmińsko-mazurskiego[...]