Masław:

Akcja powieści toczy się w okresie anarchii, która spowodowała ucieczkę z kraju księcia Kazimierza, a którą wywołał bunt możnych, najazd czeski oraz wybuch wewnętrznych zamieszek społecznych. Na Mazowszu były wielmoża królewski Masław tworzy swe niezależne państwo, dodatkowo pogłębiając panujący bezład. Bohaterowie powieści to tułająca się po Mazowszu grupka ocalałych z krwawego zamętu polskich rycerzy: władyka Lasota, bracia Wszebor i Mszczuj Doliwowie oraz młody dworzanin Bohdaś Toporczyk, do których dołączają żona i córka rycerza Spytka Leliwy wraz z oddanym sługą Sobkiem. Uciekając lasami przed pojmaniem przez najeźdźczych Czechów lub śmiercią z rąk zbuntowanego pospólstwa, ostatecznie znajdują schronienie w Olszowym Horodyszczu – jednym z nielicznych ocalałych gródków należącym do rycerza Beliny. Oblężeni tam wkrótce przez gromady stronników Masława, przeżywają dramatyczne chwile rozpaczliwie broniąc swego życia przed rzezią spodziewaną od zdziczałych tłumów. Uwalnia ich dopiero odsiecz w postaci przybyłych z księciem Kazimierzem oddziałów rycerzy, staczających zwycięską bitwę z wojskami Masława. Z nadejściem wiosny oczekiwana walna bitwa przynosi rozstrzygnięcie, do kogo będzie należało panowanie nad krajem. Znajduje też swe pozytywne zakończenie towarzyszący dziejowym zdarzeniom wątek romansowy, miejscami wprowadzający w fabułę momenty humorystyczne.