Podręcznik składa się z trzech części. Pierwsza, autorstwa Zbigniewa Ścibiorka, dotyczy kwestii teoretycznych związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym. Ten fragment podręcznika zawiera pięć rozdziałów. I tak, po prezentacji najistotniejszych kwestii terminologicznych została, w sposób bardzo skondensowany, przedstawiona historia i współczesność problematyki dotyczącej bezpieczeństwa wewnętrznego. Następnie ukazano formy i rodzaje tego bezpieczeństwa postrzeganego jako element systemu bezpieczeństwa państwa. W kontekście stosunkowo nowych, a jednocześnie dynamicznie się "rozwijających" zagrożeń zostały podniesione zagadnienia dotyczące terroryzmu i cyberterroryzmu. W sumie, ta część podręcznika stanowi swego rodzaju punkt odniesienia (wyjścia) do rozpatrywania kolejnych kwestii zawartych w następnych partiach opracowania. Część druga, autorstwa Bernarda Wiśniewskiego, składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym z nich przedstawiono instytucjonalny wymiar bezpieczeństwa, w którym skupiono się na podstawach prawnych funkcjonowania organizacji rządowych oraz pozarządowych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne. W rozdziale tym wyeksponowano kwestie dotyczące funkcjonowania tych instytucji, które pozostają pod zwierzchnictwem ministra właściwego do spraw wewnętrznych. W kolejnym rozdziale zaprezentowano zagadnienia organizacji bieżących działań instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne oraz ich funkcjonowania w procesach zarządzania kryzysowego i przygotowań obronnych. W ostatnim fragmencie tej części pracy przedstawiono relacje pomiędzy stanami nadzwyczajnymi a bezpieczeństwem wewnętrznym. Kolejna część, autorstwa Rafała Bolesława Kuca i Andrzeja Dawidczyka, jest w ścisłym tego słowa znaczeniu zbiorem konkretnych metod, technik i narzędzi badawczych wykorzystywanych w naukach o bezpieczeństwie, ale także, a może przede wszystkim, stosowanych w praktyce analitycznej, planistycznej i projektowej instytucji państwowych wszystkich szczebli odpowiedzialnych za bezpieczeństwo. W części tej, poczynając od refleksji nad metodologicznym statusem nauk o bezpieczeństwie, Czytelnik zapoznawany jest stopniowo z metodami formułowania interesów i celów polityki bezpieczeństwa opisanych na istniejących i prognozowanych warunkach funkcjonowania państwa w jego systemowym otoczeniu. Prezentowane są tu metody klasyczne, wielowymiarowe oraz modele matematyczne. Po kolei ta część podręcznika dostarcza uporządkowanej metodologii analizy strategicznej otoczenia ze szczególnym uwzględnieniem metod taksonomicznych, by w dalszej części zakreślić zbiór wybranych metod prognozowania na użytek planowania i projektowania strategicznego. W dalszej części przedstawione są metody planowania koncepcji działań złożonych, metody planowania strategii bezpieczeństwa, obronności i wojskowości, by w ostatniej części rozdziału zaprezentować metody projektowania struktur bezpieczeństwa państwa.
