Wielość podmiotów zarejestrowanych w księdze ewidencji partii politycznych jest w świetle przepisów zawartych w Konstytucji RP sygnałem zachowania pluralizmu politycznego. Jest to przejaw wąskiego, ściśle prawnego definiowania zjawiska. W szerokim, społecznym znaczeniu zasada pluralizmu politycznego oznacza wielość dopuszczalnych w danym społeczeństwie stylów życia i preferowanych przez jednostki systemów wartości. W systemie pluralizmu politycznego grupy społeczne, które przejawiają określone systemy wartości, powinny mieć swoje reprezentacje w parlamencie. [...]
Na podstawie obowiązującego w Polsce systemu prawnego nie można ustalić, jakie systemy ideologiczne są reprezentowane na polskiej scenie politycznej. W efekcie nie można stwierdzić, czy faktycznie funkcjonuje ich wiele, a ta wielość jest przecież cechą dystynktywną pluralizmu politycznego. Dopiero przeprowadzenie jakościowej analizy pozwala zweryfikować, jaki jest stan faktyczny.
Parlament jest tym miejscem, gdzie do głosu mogą i powinni dochodzić reprezentanci różnych orientacji ideologicznych, gdzie powinno mieć miejsce ścieranie się różnych poglądów, a w wyniku tego procesu powinno następować podejmowanie najpoważniejszych decyzji na temat kształtu instytucji społecznych i przyszłości państwa. Debata parlamentarna to zatem ten rodzaj dyskursu, w którym powinien się przejawiać pluralizm polityczny. Przedstawione w tej książce badanie ukazuje, jaki jest stan faktyczny polskiej sceny politycznej z uwagi na kryterium zachowania pluralizmu politycznego.
