Sława i chwała

„Sława i chwała” to wielowątkowa powieść, ściśle związana z rzeczywistymi postaciami z życia ówczesnej Polski. Oprócz samego autora i opisu jego doświadczeń, przeżyć i refleksji, można w niej rozpoznać sylwetki m.in. kompozytorów Edgara Szyllera, Karola Szymanowskiego.

Akcja utworu rozpoczyna się na Ukrainie w 1914 roku, kończy w pierwszych latach po II wojnie światowej. Jej szerokie tło historyczne i społeczne, przedstawienie różnych punktów widzenia, postaw moralnych wobec dziejącej się na oczach bohaterów historii, sprawia, że za tę trzytomową epopeję Jarosław Iwaszkiewicz otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w 1962 roku.

Iwaszkiewicz nakreślił losy dwóch pokoleń Polaków na tle najważniejszych dla Polski wydarzeń historycznych: pierwsza wojna światowa 1914 roku, rewolucja październikowa z 1917 roku, odzyskanie prze Polskę niepodległości w 1918, wojna polsko-rosyjska 1920 roku, przewrót majowy z 1926 roku, dokonany przez Józefa Piłsudskiego, druga wojna światowa, Powstanie Warszawskie, lata powojenne.

Oprócz tego akcja utworu obejmuje rozległe przestrzenie geograficzne i topograficzne. Widzimy w powieści przedwojenną Odessę, nad Morzem Czarnym, z pięknem architektonicznym i życiem kulturalnym, atmosferę ukraińskich dworów ziemiańskich oraz ich upadek i zniszczenie. Widzimy także Warszawę z okresu międzywojennego, oraz tę niszczoną podczas wojny przez okupanta. Pokazane zostały także podwarszawskie okolice oraz wielkie metropolie europejskie, jak Paryż, Berlin czy Rzym.

„Sława i chwała” to trzytomowa epopeja ważna dla historii i literatury polskiej, należąca do kanonu lektur szkolnych.

Jarosław Leon Iwaszkiewicz, pseudonim Eleuter (ur. 20 lutego 1894 w Kalniku, zm. 2 marca 1980 w Warszawie) – polski prozaik, poeta, eseista, tłumacz i librecista, współtwórca grupy poetyckiej Skamander, współpracownik „Wiadomości Literackich”, w latach 1955–1980 redaktor naczelny miesięcznika literackiego „Twórczość”, w latach 1959–1980 prezes Związku Literatów Polskich; dyplomata, w latach 1952–1980 poseł na Sejm PRL.

Jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy, doceniany w Polsce i za granicą, wydawany i tłumaczony w krajach całego świata.