Zakochany bez pamięci

Zrealizowane w 2004 roku dzieło Michela Gondry'ego to kino wymykające się oczywistym klasyfikacjom. Historia miłości Joela i Clementine opowiedziana jest w achronologiczny sposób, co z dzisiejszej perspektywy wydaje się niezbyt oryginalne, lecz w roku premiery było pomysłem bardzo odważnym. Odwrócona narracja, stosowana w kinie współczesnym dość często (aby nie powiedzieć zbyt często), jest w przypadku filmu francuskiego twórcy zabiegiem ze wszech miar uzasadnionym. Motywem przewodnim opowieści jest kwestia utraty wspomnień, będących w chwili rozpadu związku doświadczeniem bolesnym i niepożądanym, bez względu na fakt, czy wspominamy chwile dobre czy złe. Wraz z głównym bohaterem opowieści, Joelem, powoli odkrywamy szokującą prawdę o rzeczywistości, później zaś podążamy ścieżką jego trudnej relacji z ukochaną Clementine. Niebagatelną rolę odgrywa w filmie motyw fantastyczny, będący tylko pretekstem do głębokiej, przemyślanej analizy ludzkich postaw, uczuć i emocji. Najważniejszym zagadnieniem, jakie przed widzami stawiają twórcy, jest szukanie przyczyn inercji więzi międzyludzkich, pozornie trwałych i niezniszczalnych, w rzeczywistości nadzwyczaj kruchych. Nie byłoby mowy o dobrym filmie bez wartościowych kreacji aktorskich. Kate Winslet w 2004 roku była już dojrzałą, ukształtowaną aktorką, nie dziwi więc jej wielowymiarowa, świetnie przedstawiona bohaterka. Prawdziwym odkryciem jest tu jednakże Jim Carrey. Znany z mniej lub bardziej niewyszukanych komedii aktor sygnalizował już wcześniej wielki talent dramatyczny (udziałem w wybitnych produkcjach Petera Weira i Miloša Formana), jednakże dopiero w filmie Gondry'ego definitywnie zamknął usta krytykom. Jego Joel jest postacią z krwi i kości, wykreowaną w mistrzowski sposób, pozwalającą na pełne utożsamienie się widza z bohaterem. Można rzec, iż jest to szczytowe osiągnięcie artystyczne kanadyjskiego aktora. "Zakochany bez pamięci" to kino dla ambitnych, dzięki scenariuszowi Charliego Kaufmana mocno zbliżające się do estetyki twórczości Philipa K. Dicka. Film ten z pewnością jest doświadczeniem niebanalnym, wymagającym od widza dużej koncentracji i zachęcającym do wielokrotnego oglądania, co samo w sobie jest wartością niebagatelną. (Paweł Kowalczyk - PBW w Łodzi)