Porządek publiczny i bezpieczeństwo to wartości, których ochrony w latach okupacji niemieckiej podjęły się instytucje i organizacje Polskiego Państwa Podziemnego. Dla hitlerowskiego najeźdźcy chaos, znieprawienie, anarchizacja postaw części warszawiaków były czynnikami sprzyjającymi dodatkowemu zastraszeniu ogółu mieszkańców miasta i okolic. Potrzeba bojkotowania niemieckich przepisów prawnych, biernego i czynnego przeciwstawienia się władzy okupanta, choć były konieczne, to stwarzały niebezpieczeństwo wykształcenia nawyków, które przeniesione w przyszłość, do wolnej Polski, stanowić mogły niebezpieczeństwo dla jej rozwoju i bytu. Elity państwa konspiracyjnego walczyły więc o przywracanie mieszkańcom Warszawy minimum bezpieczeństwa egzystencjalnego niezbędnego do przetrwania fizycznego i podtrzymania wzorców moralnych. Nawet jeśli walka ta była ograniczona, często nieskuteczna, a po części iluzoryczna, to pozostawała zauważanym świadectwem moralności i żywotności narodu i państwa podziemnego, zwalczającego zarówno przestępczość pospolitą i bandytyzm, jak i szmalcownictwo, aż po szpiegostwo, kolaborację i zdradę. Publikowane artykuły stanowią przyczynki, syntezy aż po studia problemów. Niektóre są przede wszystkim podsumowaniem dotychczasowych badań, inne łączą wiedzę szerzej dostępną z nowatorskimi ustaleniami i nieznanymi szczegółami, wreszcie zamieszczamy w tomie i teksty o cechach pionierskich, wytyczające i wskazujące nowe kierunki badań. Lektura całości powinna stanowić przydatne uzupełnienie wiedzy dla zawodowych historyków-badaczy, zarazem być może stanie się istotną pozycją dla wielbicieli Klio, w tym nauczycieli, studentów i dziennikarzy.
