Piekło ocalonych

"Piekło ocalonych" to wyjątkowy - bo potwierdzony świadectwem intymnych wyznań - obraz relacji polsko-żydowskich w okresie II wojny światowej. Na najnowszą książkę Elżbiety Isakiewicz (m.in. "Czerwony ołówek", "Niewyśnione historie", "Kocio") składają się 22 opowieści obywateli polskich żydowskiego pochodzenia o tym, w jakich okolicznościach zostali uratowani z rąk hitlerowskiego okupanta przez swoich sąsiadów, przyjaciół i przypadkowo spotkanych nieznajomych. Są tu wyznania skromne i ciche, niemal poetyckie, są też opisy akcji na miarę dobrze skrojonego dramatu czy wręcz scenariusza sensacyjnego filmu - wszystkie poruszające autentyzmem realiów. Relacje ocalonych, ocalających lub świadków ocalenia dwie dekady temu złożyła autorka w nagrodzony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego tom "Ustna harmonijka". W "Piekle ocalonych" - uzupełnionym o nowe historie - Elżbieta Isakiewicz sięga głębiej w traumatyczne wspomnienia swoich bohaterów, w delikatną przestrzeń psychologicznych odczuć, nadając całości literacki ton. Nadal jednak książka ta pozostaje szczególnym dokumentem. Autorka wyraźnie stara się zachować swoistą ascetyczność potocznego języka, nie komentuje i nie ocenia, a tam, gdzie suche fakty wzmacnia metaforycznym rysem, łagodzi, lecz zarazem pogłębia ich wymowę.