Napoleon

"Trudno dziś wyważyć sprawiedliwą ocenę dziejowej roli Napoleona. Trudno o sąd spokojny i obiektywny. Człowiek ten bowiem był częścią wielkiego rewolucyjnego żywiołu, który przewalił się nad światem na przełomie dwóch stuleci i decydująco wpłynął na kształtowanie się losów ludzkości. Od razu też zyskał fanatycznych wielbicieli i zakamieniałych wrogów. Spór o niego rozgorzał natychmiast, gdy pojawił się jako generał i polityk na arenie rozgrywek europejskich, i niemal zaraz wyrażano o nim opinii ostre, rozbieżne i gwałtowne, które też na wiele pokoleń weszły do annałów historii. I tak przez blisko dwieście już lat zastanawiamy się, kim był właściwie: gigantem czy karłem, zdolnym aktorem czy błaznem, naprawiaczem dziejów czy oszustem, a może nic nie znaczącym pyłem w trybach mechanizmu procesu historycznego."