Dziadów część trzecia

Kluczem do zrozumienia dramatu i jego idei jest postać Gustawa - Konrada, nawiązującego również do dwu pozostałych części Dziadów. Jest on symbolem przezwyciężenia marazmu i dramatu osobistego w imię sprawy nadrzędnej, jaką jest wyzwolenie i wolność kraju. Bohater przechodzi przeobrażenie - z Gustawa staje się Konradem. Jawi się czytelnikowi jako postać bardzo samotna, wrażliwa, ukształtowana poetycko. Czuje się kimś wyższym, wyjątkowym, emanuje z niego wewnętrzna siła. Staje się przez to uosobieniem całego cierpiącego i walczącego narodu. Stając przed Bogiem w imieniu wszystkich rodaków decyduje się na pojedynek, który przegrywa. Mickiewicz za przyczynę porażki wskazuje pychę Konrada, której przeciwstawia pokorę księdza Piotra.