Mickiewicz i odwieczna klęska polskich liberałów

Artykuł poświęcony jest krytycznemu stosunkowi Mickiewicza do myśli liberalnej. Ukazane zostają przekształcenia światopogląd poety, który początkowo – w czasach filomackich – traktuje liberalizm jako szansę na przekształcenie kraju, jego modernizację. Później, zwłaszcza po upadku powstania listopadowego i poznaniu Francji, przeżywa rozczarowanie liberalizmem, który okazuje się projektem wolności indywidualnej i ekonomicznej, niepozwalającym żywić nadziei na odzyskanie niepodległości przez Polskę. Mickiewicz proponuje więc swoją własną wersję myśli wolnościowej, umocowanej w chrześcijaństwie. To rozczarowanie myślą liberalną, które jako pierwszy na taką skalę przeżył i opisał poeta, stało się jednym z ważnych fragmentów polskiego pola symbolicznego, działającego także w czasach po Mickiewiczu.