Pan Wołodyjowski

Jest rok 1668. Mały Rycerz - Michał Wołodyjowski - porzucił służbę rycerską i wstąpił do klasztoru kamedułów w zamiarze zostania zakonnikiem z rozpaczy po śmierci swojej narzeczonej, Anusi Borzobohatej-Krasieńkiej. Na wieść o tym jego trzej przyjaciele: Skrzetuski, Kmicic, a przede wszystkim Jan Onufry Zagłoba postanawiają go ratować. Do klasztoru przybywa Zagłoba i podstępem nakłania rycerza, by stamtąd wyszedł, bo jego najlepszy przyjaciel, Ketling leży na łożu śmierci. Raz opuściwszy klasztor, Wołodyjowski już do niego nie wraca. Na polecenie hetmana Jana Sobieskiego zbiera rycerstwo, bo granice Rzeczpospolitej są zagrożone przez Turków. Udaje mu się także ułożyć wreszcie życie osobiste. Spotyka Barbarę Jeziorkowską, która zostaje jego żoną. Życie w Chreptiowie - stanicy rycerskiej - upływa im w wielkim szczęściu, którego nie zakłóca nawet epizod z Azją Mellechowiczem (udało mu się porwać Basię, ale ta zdołała uciec, dotkliwie raniąc Tatara). Niestety Wołodyjowski to przede wszystkim rycerz. Wraz z Ketlingiem wyrusza bronić nadgranicznej twierdzy - Kamieńca Podolskiego. Obaj ślubują, że nie opuszczą twierdzy. W krytycznej sytuacji wysadzają zamek. W Epilogu Sienkiewicz opisał zwycięską bitwę z Turkami pod Chocimiem w 1673 r.