Tom 5. z serii System Prawa Medycznego poświęcony jest odpowiedzialności prywatnoprawnej występującej w prawie medycznym. W publikacji zostały omówione takie kwestie jak: tradycyjne modele odpowiedzialności, którymi są: odpowiedzialność cywilnoprawna lekarza (ukazano reżim kontraktowy i deliktowy) oraz odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez publiczne zakłady lecznicze; alternatywne/ubezpieczeniowe modele kompensacji szkód wyrządzonych podczas leczenia, które przedstawiono przy użyciu analizy porównawczej – ukazano generalne systemy kompensacyjne, prezentując najważniejsze modele alternatywne no-fault (m.in. model nowozelandzki, skandynawski czy francuski), systemy kompensacyjne obejmujące specyficzne źródła szkód, takie jak: zakażenia i szczepienia, tryb pozasądowego dochodzenia kompensacji z tytułu zdarzeń medycznych funkcjonujący w Polsce; podmiot zobowiązany do naprawienia szkody – w tym odpowiedzialność: lekarzy, lekarzy dentystów, zakładów leczniczych, pielęgniarek i położnych czy fizjoterapeuty; zdarzenie szkodzące – omówiono błąd lekarski jako obiektywny element winy lekarza, winę lekarza i innego personelu medycznego przy leczeniu, winę zakładu leczniczego, odpowiedzialność za zawinione naruszenie praw pacjenta; szczególne przypadki odpowiedzialności, czyli m.in. odpowiedzialność za: odmowę udzielenia pomocy, zabiegi oczywiście zbędne, zakażenie związane z opieką zdrowotną, eksperymenty medyczne, zabiegi chirurgii plastycznej; związek przyczynowy występujący w procesach lekarskich oraz wielość sprawców (podmiotów zobowiązanych); szkoda majątkowa i jej naprawienie – wyjaśniono pojęcie szkody i odszkodowania, a także ukazano szczególne rodzaje szkód, tj.: pozostawienie ciał obcych w polu operacyjnym, szkody wyrządzone dziecku przed urodzeniem, szkody wyrządzone przy porodzie, szkody związane z transfuzją krwi u Świadków Jehowy, szkody przyszłe na osobie, a także roszczenia z tytułu wrongful birth, wrongful conception i wrongful life, kompensację utraconej szansy wyleczenia lub przeżycia; zadośćuczynienie za krzywdę wyrządzoną w związku z leczeniem – omówiono następujące kwestie: cele, przesłanki oraz podstawy prawne jego zasądzenia, podmiot uprawniony do żądania zadośćuczynienia; przyczynienie się poszkodowanego pacjenta – przedstawiono wybrane przypadki przyczynienia się pacjenta do powstania lub zwiększenia szkody (m.in.: odmowa leczenia, niestosowanie się do zaleceń lekarskich, wypisanie się ze szpitala na własne żądanie); ciężar dowodu w procesach lekarskich – wyjaśniono pojęcie ciężaru dowodu, ciężaru przytoczenia okoliczności faktycznych oraz przedmiotu dowodu, a także ukazano kwestie dotyczące rozkładu ciężaru dowodu w procesach medycznych, domniemań faktycznych i prawnych oraz dowodu prima facie; dochodzenie odszkodowania w trybie sądowym – w tym: legitymacja procesowa Rzecznika Praw Pacjenta, dowód z dokumentu i z opinii biegłego, dowodzenie przesłanek odpowiedzialności, którymi są: wina, szkoda i jej wysokość, związek przyczynowy; dochodzenie odszkodowania w trybie pozasądowym – omówiono pojęcie zdarzenia medycznego, odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę dla osób bezpośrednio poszkodowanych oraz spadkobierców, instytucję wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, postępowanie w celu dochodzenia roszczeń z tytułu zdarzeń medycznych, ubezpieczenie z tytułu zdarzeń medycznych; przedawnienie (w tym de lege lata) i dziedziczenie roszczeń odszkodowawczych, a także przedstawiono ewolucję prawa i orzecznictwa; ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne – w tym ich specyfika, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotów wykonujących działalność leczniczą, zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela; odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone przez leki – uwzględniono następujące zagadnienia: podstawa i przesłanki odpowiedzialności (w tym: przesłanki wyłączające odpowiedzialność) producenta za szkodę wyrządzoną przez leki, a także podstawy odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez leki poza reżimem odpowiedzialności producenta; odpowiedzialność podmiotów będących organizatorami systemu opieki zdrowotnej za brak dostępności świadczeń zdrowotnych – omówiono prawo do świadczeń medycznych (opieki zdrowotnej) finansowanych ze środków publicznych, odpowiedzialność takich podmiotów jak: Narodowy Fundusz Zdrowia, Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego; odpowiedzialność podmiotów leczniczych (świadczeniodawców) za brak dostępności świadczeń zdrowotnych – ukazano ustawowe i umowne ramy odpowiedzialności, odmowę udzielenia należnych świadczeń zdrowotnych w kontekście naruszenia praw pacjenta, typowe przypadki odpowiedzialności deliktowej.
