Imperializm kapitalistyczny we współczesnych ujęciach teoretycznych

Dr Filip Ilkowski, charakteryzując współczesne teorie imperializmu, podjął się zadania o szczególnym pożytku poznawczym, a zarazem edukacyjnym. Dokonał interpretacji wyróżnionych przez siebie koncepcji, osadzonych - co ważne - w określonym kontekście historycznym i geograficzno - cywilizacyjnym. Porównał je według konsekwentnie zastosowanego klucza, ukazując nie tylko specyfikę i niepowtarzalność każdej z nich, ale też wątki tworzące wspólny mianownik, sprzyjające obiektywizacji takich badań. W ten sposób niejako budzi ze snu tych uczonych oraz czytelników z ambicjami intelektualnymi, którzy ulegli obiegowym opiniom, stereotypom lub naciskowi swoistej `poprawności politycznej` i uznali sam termin `imperializm` po prostu za określenie anachroniczne albo za epitet bądź ideologiczny, bądź potoczny, albo też za określenie adekwatne jedynie do imperialnych form ekspansji terytorialnej. Analiza omawianych współczesnych koncepcji ukazuje to pojęcie w innej perspektywie, przede wszystkim przywraca do obiegu naukowego ustrojowy kontekst terminu. Z jednej strony termin `imperializm` może odnosić się do różnych epok i ustrojów (lecz nie tylko do kolonialnej lub parakolonialnej polityki podbojów i aneksji!), z drugiej strony reagowanie konsternacją na związek wyrazów `kapitalizm` i "imperializm" jest zachowaniem strusim, ucieczką przed poważnym wyzwaniem poznawczym. Prof. dr hab. Mirosław Karwat