Koszty pracy a konkurencyjność polskiej gospodarki

Celem monografii jest wykazanie konieczności innego niż dotychczas spojrzenia na rolę kosztów pracy w kształtowaniu konkurencyjności polskiej gospodarki oraz podziału korzyści wynikających ze współpracy międzynarodowej. Niskie koszty pracy były traktowane jako ważny czynnik wpływający na napływ kapitału zagranicznego, zwłaszcza do branż pracochłonnych. Zwiększały konkurencyjność polskiego eksportu, a także umożliwiły rozwój małych i średnich przedsiębiorstw bazujących na niskich płacach i elastycznych formach zatrudnienia. Polityka ta wspierała model konkurencyjności oparty na niskich kosztach pracy. W monografii została podjęta próba wykazania, że pojawiło się wiele nowych czynników wpływających na koszty pracy w Polsce. Wśród tych czynników wymienić należy głównie: zmiany na rynku pracy (struktura demograficzna i niedobory pracowników, podnoszenie płacy minimalnej, presja na wzrost wynagrodzeń), zmiany strategii konkurencji na rynku krajowym (konkurencja jakością, a nie niskimi kosztami), a także zmiany na rynku międzynarodowym (ważny jest nie tylko poziom i struktura eksportu, ale także role pełnione w międzynarodowym łańcuchu wartości, a także w ostatnim okresie wpływ epidemii koronawirusa na postrzeganie międzynarodowego podziału pracy).Monografia została podzielona na pięć rozdziałów. W pierwszym zaprezentowano ewolucję poglądów na płace i koszty pracy w głównych teoriach ekonomii. Rozdział drugi poświęcony jest przeglądowi literatury na temat międzynarodowej konkurencyjności. Zaprezentowano m.in. definicje i determinanty konkurencyjności międzynarodowej. Omówiono też podejmowane próby pomiaru konkurencyjności państw w świetle tradycyjnych i najnowszych metod korzystających z danych opartych na wartości dodanej i powiązań w ramach globalnych łańcuchów wartości.Prezentacja dotychczas przeprowadzonych badań nad związkiem kosztów pracy i międzynarodową konkurencyjnością znajduje się w rozdziale trzecim. Rozdział czwarty poświęcony jest analizie danych statystycznych dotyczących kosztów pracy i głównych kategorii makroekonomicznych w Polsce na tle pozostałych państw Unii Europejskiej. Przedstawione zostały przyczyny relatywnie niskiego poziomu kosztów pracy w Polsce, spadającego udziału kosztów zatrudnienia w PKB oraz rozdźwięku między tempem wzrostu wydajności pracy i kosztów pracy oraz płac. Rozdział kończy się pokazaniem wpływu pandemii COVID-19 na rynek pracy w Polsce.W ostatnim, piątym rozdziale przedstawione zostały badania własne nad kosztami pracy z punktu widzenia realizacji celów badawczych pracy. Do weryfikacji hipotez badawczych wykorzystano analizę zależności między strukturą BIZ i strukturą eksportu. Podjęto próbę określenia rzeczywistej lokalizacji Polski w globalnym łańcuchu wartości. W zakończeniu wskazano pożądane kierunki działań zmierzających do poprawy konkurencyjności polskiej gospodarki.