Wojna i pióro

"Wojna i pióro" Melchiora Wańkowicza to książka traktująca nie tylko o pracy reportera wojennego i o zależności stylu reportażu od epoki i od podłoża narodowego, w którym korespondent wojenny przyszedł na świat, ale także o wojnie w szerszym aspekcie, jako zjawisku socjo- i psychologicznym, właściwym społeczności ludzkiej, i odbiciu tego zjawiska w twórczości pisarskiej. Najciekawsze myślowo jest zestawienie podobieństw zjawisk wojny poprzez wieki i poprzez granice, obalenie różnych tabu w widzeniu piśmiennictwa różnych krajów. Krzyżuje się w niej - na sposób mozaiki - wiele różnorodnych sądów i opisów, dotyczących często kapitalnych zagadnień, takich jak: zagadnienie morale wojska, strachu i bohaterstwa, dyscypliny wojskowej, poczucia obowiązku i honoru itp. Książka zawiera wiele odkrywczych, chociaż niejednokrotnie kontrowersyjnych refleksji doświadczonego reportera, który brał udział w dwóch wojnach światowych i w licznych swoich pracach głosił chwałę oręża polskiego.