Tak toczy się światek

Tak to­czy się świa­tekWi­dze­nie Ba­bu­ka(1746) I Po­mię­dzy du­cha­mi, któ­rzy opie­ku­ją się władz­twa­mi świa­ta, Itu­riel zaj­mu­je jed­no z pierw­szych miejsc i po­sia­da de­par­ta­ment Wy­so­kiej Azji. Pew­ne­go ran­ka zstą­pił do miesz­ka­nia Scy­ty Ba­bu­ka, na wy­brze­żach rze­ki Oksus i rzekł: -- Ba­bu­ku, sza­leń­stwa i nad­uży­cia Per­sów ścią­gnę­ły nasz gniew: wczo­raj od­by­ło się ze­bra­nie du­chów Wy­so­kiej Azji dla roz­strzy­gnię­cia, czy na­le­ży uka­rać Per­se­po­lis czy też je znisz­czyć. Udaj się do te­go mia­sta, zba­daj wszyst­ko; wró­cisz zdać mi ści­słą spra­wę; za­sto­su­ję się do twe­go ra­por­tu. -- Ależ, pa­nie -- rzekł po­kor­nie Ba­buk -- ja ni­g­dy nie by­łem w Per­sji; nie znam tam ni­ko­go. -- Tym le­piej -- rzekł anioł -- nie bę­dziesz stron­ni­czy. Otrzy­ma­łeś od nie­ba zdro­wy roz­są­dek, do­da­ję ci doń dar bu­dze­nia uf­no­ści; idź, patrz, słu­chaj, zwa­żaj i nie lę­kaj się ni­cze­go: wszę­dzie spo­tkasz się z do­brym przy­ję­ciem. Ba­buk siadł na wiel­błą­da i ru­szył wraz z or­sza­kiem sług. Po upły­wie kil­ku dni spo­tkał na rów­ni­nach Sen­na­ar ar­mię per­ską, cią­gną­cą wła­śnie do bo­ju na­prze­ciw ar­mii in­dyj­skiej. Zwró­cił się naj­pierw do żoł­nie­rza, któ­re­go zdy­bał na ubo­czu. Wdał się z nim w roz­mo­wę i za­py­tał o po­wód woj­ny. -- Na wszyst­kich bo­gów -- rzekł żoł­nierz -- nie mam wy­obra­że­nia; to nie mo­ja rzecz. Mo­im rze­mio­słem jest za­bi­jać i na­ra­żać się na śmierć, aby za­ro­bić na ży­cie; mniej­sza mi, ko­mu słu­żę. Mógł­bym wręcz od ju­tra przejść do obo­zu Hin­du­sów; sły­sza­łem bo­wiem, że da­ją o pół drach­my wię­cej niż my do­sta­je­my w tej prze­klę­tej per­skiej służ­bie. [...]

Ur. 21 listopada 1694 Zm. 30 maja 1778 Najważniejsze dzieła: Listy o Anglikach albo listy filozoficzne (1734), Kandyd czyli Optymizm (1759), Traktat o tolerancji (1763) Właśc. François-Marie Arouet. Pisarz fr., jeden z czołowych popularyzatorów myśli Oświecenia. Parał się wszelkimi gatunkami literackimi, od epopei (Henriada 1728, La Pucelle D'Orleans 1762), przez tragedie sceniczne (Edyp 1718, Mahomet 1741, Meropa 1743) po naukowe prace historyczne (Wiek Ludwika IV 1751, L'essai sur les meurs 1756). Największą jednak poczytność zyskały jego drobne utwory, szczególnie dowcipne, zawierające bezkompromisowe, trzeźwe sądy o świecie powiastki filozoficzne (Zadig albo Przeznaczenie 1747, Mikromegas 1752, Kandyd, Prostaczek 1767) oraz utwory publicystyczne. Interesował się najważniejszymi problemami swojej epoki: filozofią Locke'a i fizyką Newtona. Korespondował z carycą Katarzyną, polemizował z Leibnizem, służył na dworze króla Francji i króla Prus. Ostatecznie osiadł w dobrach położonych częściowo we Francji (majątek Delice), częściowo w Szwajcarii (Ferney), zapewniając sobie niezależność jeśli chodzi o twórczość artystyczną i publikacje oraz wcielając ideały oświeceniowe w życie w organizacji i administracji swoich majątków ziemskich. Do ostatnich chwil życia nie porzucił pióra. Stał się wzorcową postacią europejskiego intelektualisty.

Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.