Wojna bez linii frontu

Syntetyczny szkic genezy, organizacji i działań organów kontrwywiadu wojskowego Czerwonej Armii, odsłaniający wiele nie znanych kart z dokonań tej specjalnej służby. Autor przypomina jej szczególną rolę w wykrywaniu i zwalczaniu przeciwników władzy radzieckiej bezpośrednio po Rewolucji Październikowej, kiedy występowali zbrojnie, szeroko korzystając z pomocy obcych interwentów. Prezentuje rodowód i sylwetki głównych bohaterów tych zmagań, a wśród nich podnosi zasługi Feliksa Dzierżyńskiego, który kierował tym aparatem w najtrudniejszym dla Kraju Rad okresie. W szerszym wymiarze ukazany został profil zadań i osiągnięć kontrwywiadu wojskowego w latach poprzedzających hitlerowski najazd na ZSRR i w poszczególnych fazach Wielkiej Wojny Narodowej 1941-1945. Z zapisu autora wyłania się stopień rozpoznania przygotowań do agresji, w tym zwłaszcza na płaszczyźnie wywiadowczo-dywersyjnej, a także - drugostronnie - wysiłek specjalnych organów, które obserwowały i zwalczały poczynania Abwehry, wnikając w głąb jej ośrodków i placówek. Jest w tym spojrzeniu rejestr sukcesów, ale też i porażek, związanych z sytuacją na frontach w początkowym okresie wojny, kiedy napastnik nie pozwalał sobie wydrzeć inicjatywy zaczepnej. Dominuje jednak przeświadczenie, że nawet w tym ciężkim położeniu niemiecki wywiad nie mógł liczyć na swobodę działania, choć miał taką nadzieję. Kontrwywiad Czerwonej Armii, zreorganizowany i rozbudowany, zdołał przejąć kontrolę nad jego poczynaniami penetracyjnymi i dywersyjnymi, które z czasem były likwidowane w zarodku, jak - przykładowo biorąc - próba zamachu na marszałka Józefa Stalina.