Wyobraźcie sobie krowę pozostawioną na cały dzień na plaży Ipanema w Rio de Janeiro, gdzie od przynajmniej stu lat nie widziano żadnego zwierzęcia. Wyobraźcie sobie przyglądanie się z bliska bakteriom piszącym wiersz albo grupie przyjaciół zebranych w barze i popijających sfermentowane napoje. Wszystkie te działania można ująć jednym słowem, które wywołuje silne emocje i prowokuje krytyczne komentarze, a jednak nie poddaje się prostym klasyfikacjom: performans. Antologia Performans opiera się na założeniu, że żywą sztukę definiować można wyłącznie poprzez praktykę, co autorzy tekstów wcielili w życie, towarzysząc artystom podczas prób i na scenie, spędzając razem czas i dokonując wspólnej refleksji nad istotą performansu. Publikacja jest zbiorem esejów, zarówno nowych, jak i takich, które już wcześniej ukazały się drukiem, wywiadów oraz tekstów literackich oferujących nowe spojrzenie na performans. Składa się z czterech głównych części, w ramach których fenomenologie performansu badane są w kontekście i z perspektywy instytucji artystycznych, praktyk kuratorskich, formatu wystawy w kontekście zwrotu technologicznego oraz performatywnej fikcji. Definicja performansu uległa w ostatnich dziesięcioleciach zmianie. Celem publikacji Performans jest przyjrzenie się przemianom zachodzącym w tradycyjnym formacie wystawy, który traci na znaczeniu, w miarę jak na pierwszy plan wysuwają się formy hybrydyczne, łączące sztuki wizualne ze sztukami performatywnymi, literaturą i muzyką. Autorzy tekstów zamieszczonych w książce analizują zmieniającą się rolę widza, który coraz częściej staje się performerem i aktywnym uczestnikiem zdarzenia. Poddają również refleksji rolę ciała performera oraz pracy wykonywanej w ramach rozciągniętych w czasie wystaw performatywnych. Publikacja prezentuje wyniki badań związanych z zainicjowanym w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie w 2016 roku programem dotyczącym zwrotu performatywnego w sztukach wizualnych oraz konsekwencji tego zjawiska dla instytucji sztuki, praktyk artystycznych oraz kuratorskich. Autorzy tekstów: Oreet Ashery, Pierre Bal-Blanc, Claire Bishop, Marie de Brugerolle, Yann Chateigné, Korina Giaxoglou, Michał Grzegorzek, Shannon Jackson, Eliel Jones, Chris Kraus, Laura Lima, David Maroto, Ingo Niermann, Kathy Noble, Johannes Paul Raether, Mark von Schlegell, Agnieszka Sosnowska, Ana Teixeira Pinto, Transformella, Joanna Zielińska.
