Album studiosorum Pedagogium Książęcego w Szczecinie (1576-1666)

Album studiosorum Pedagogium Książęcego w Szczecinie Edycja matrykuły Pedagogium Książęcego – najstarszej szkoły akademickiej Szczecina – w postaci elektronicznej bazy danych i publikacji drukowanej jest wynikiem realizacji projektu „Dziedzictwo akademickie Pomorza Zachodniego”, dofinansowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki (moduł Wsparcie dla Bibliotek Naukowych) oraz ze środków marszałka województwa zachodniopomorskiego. Prezentowana baza danych obejmuje dane uczniów Pedagogium Książęcego w Szczecinie, które pochodzą z kilku dokumentów. Główne źródło stanowi wytworzony w XVII wieku odpis metryki szkoły, przechowywany obecnie w zbiorach Książnicy Pomorskiej w Szczecinie pod sygnaturą Rkps 250/1. Zawiera on – w postaci spisów rocznych – nazwiska, imiona i miejsca pochodzenia około 5,5 tys. chłopców wpisanych w poczet uczniów Pedagogium Książęcego począwszy od roku 1576 aż do zamknięcia placówki w roku 1666. Oprócz danych osobowych metryka szkolna zawiera również nagłówki z nazwiskiem urzędującego rektora, który dokonywał rekrutacji w danym roku, a także kilka wpisów i wierszy okolicznościowych – teksty te uwzględnia wyłącznie wydanie książkowe dokumentu. Rękopiśmienna matrykuła nie sięga początków istnienia szkoły, którą ufundowano w 1543, a otwarto w 1544 roku. Podjęto zatem próbę rekonstrukcji składu uczniowskiego z lat 1544–1575 przy wykorzystaniu innych źródeł. Szczególnie przydatne w tym względzie okazały się księgi rachunkowe Fundacji Mariackiej, która finansowała działalność uczelni. W dokumentach tych spisano personalia uczniów, którzy wnieśli opłatę za pobyt w internacie (lata 1551–1555 oraz 1559–1575), oraz tych, których pobyt zasponsorowała Fundacja (lata 1556–1558). Z uwagi na to, że rejestry te dotyczą głównie studentów rekrutujących się spoza Szczecina, możliwe było jedynie częściowe odtworzenie listy studentów z pierwszych dekad funkcjonowania uczelni. Zainteresowani działalnością Pedagogium Książęcego oraz edytowanym źródłem znajdą szczegółowe informacje i bibliografię w książce Album studiosorum Pedagogium Książęcego w Szczecinie, wyd. A. Borysowska, M. Gierke, Szczecin 2022.