Wstęp do prawoznawstwa

Część 1. Prawo jako przedmiot nauk prawnych; Rozdział 1: Podstawowe koncepcje prawa; 1. Koncepcje prawnonaturalne; 2. Pozytywizm prawniczy i jego ewolucja; 3. Prawo jako fakt. Realizm prawny; 4. Koncepcje hermeneutyczne, argumentacyjne i komunikacyjne; Rozdział 2: Wieloznaczność terminu „prawo”; 5. Prawo w znaczeniu prawniczym; 6. Podstawowe cechy prawa; 7. Różne sposoby użycia terminu „prawo” Rozdział 3: Prawo jako przedmiot badań naukowych; 8. Podstawowe problemy nauk prawnych; 8.1. Nauki dogmatyczne; 8.2. Nauki ogólnoteoretyczne – filozofia prawa, teoria prawa, jurysprudencja; 8.3. Nauki historyczne; 8.4. Nauki empiryczne; 9. Naukowość prawoznawstwa. Status wstępu do prawoznawstwa; 10. Metody badawcze w prawoznawstwie; Rozdział 4: Prawo a inne regulatory zachowań; 11. Prawo i wartości; 12. Wielość systemów normatywnych; 13. Systemy normatywne inne niż prawo; 13.1. Normy moralne; 13.2. Normy religijne; 13.3. Normy obyczaju; 13.4. Normy organizacji społecznych i politycznych; 14. Normy moralne a normy prawne – podstawowe różnice;15. Relacje treściowe i funkcjonalne między prawem a moralnością; 15.1. Związki treściowe (związki przedmiotowe); 15.2. Związki funkcjonalne ; 16. Moralność, religia i obyczaje a obowiązywanie prawa; 17. Kultura prawna; 18. Etyka zawodów prawniczych; Rozdział 5: Sprawiedliwość jako podstawowa wartość prawa;19. Idea sprawiedliwości i jej interpretacje; 20. Idea sprawiedliwości w procesie stanowienia i stosowania prawa; 21. Idea sprawiedliwości społecznej; 22. Równość w prawie i wobec prawa Rozdział 6: Prawo jako zjawisko polityczne; 23. Polityczny charakter prawa; 24. Określenie państwa; 25. Prawo w procesie sprawowania władzy. Związki prawa i państwa; 26. Współczesna krytyka państwa i jego tradycyjnej roli; 27. Unia Europejska w procesie sprawowania władzy; 28. Idea rządów prawa; 29. Demokratyczne państwo prawne; 30. Gwarancje państwa prawnego; Część 2. Prawo jako system norm; Rozdział 7: Język prawa; 31. Prawo jako zjawisko językowe; 32. Język prawny i język prawniczy; 33. Rodzaje wypowiedzi; Rozdział 8: Norma prawna; 34. Pojęcie normy postępowania; 35. Generalność i abstrakcyjność norm prawnych; 36. Budowa normy prawnej; 37. Hipoteza normy prawnej; 38. Dyspozycja normy prawnej; 38.1. Czyny i czynności konwencjonalne; 38.2. Sytuacje wyznaczane przez normy prawne; 39. Prawo podmiotowe; 40. Kompetencja; 41. Sankcja. Rodzaje sankcji prawnych; Rozdział 9: Rodzaje norm i przepisów. Akt normatywny; 42. Przepis prawny. Norma a przepis prawny; 43. Rodzaje norm i przepisów prawnych; 43.1. Normy prawne: reguły i zasady prawne; 43.2. Normy bezwzględnie i względnie wiążące; 43.3. Przepis ogólny i szczególny (lex generalis i lex specialis); 43.4.Przepisy odsyłające i przepisy blankietowe; 44. Akt normatywny; 45. Budowa aktu normatywnego; 45.1. Tytuł aktu normatywnego; 45.2. Przepisy merytoryczne ogólne i szczegółowe; 45.3. Przepisy o zmianie przepisów obowiązujących; 45.4. Przepisy przejściowe i dostosowujące; 45.5. Przepisy końcowe; 45.6. Podpis uprawnionego podmiotu; 45.7. Załączniki; Rozdział 10: System prawa; 46. Pojęcie i rodzaje systemów. System prawa; 47. Budowa systemu prawnego; 48. Związki między elementami systemu praw; 49. Zasada niesprzeczności systemu prawa; 50. Usuwanie sprzeczności norm – reguły kolizyjne; 51. Zupełność systemu prawa. Luki w prawie; 52. Zróżnicowanie systemu prawa jako efekt procesu historycznego. Gałęzie prawa; 52.1. Podstawowe gałęzie prawa wewnętrznego; 52.2. Instytucje prawne; 53. Policentryczność systemów prawnych; Rozdział 11: Obowiązywanie praw; 54. Obowiązywanie prawa; 55. Sposoby użycia terminu „obowiązywanie prawa” ; 55.1. Obowiązywanie prawa w ujęciu aksjologicznym; 55.2. Obowiązywanie prawa w ujęciu formalnym (tetycznym); 55.3. Realistyczne obowiązywanie prawa; 56. Obowiązywanie prawa w przestrzeni (obowiązywanie terytorialne); 57. Obowiązywanie prawa co do osób; 58. Obowiązywanie prawa w czasie; Część 3. Funkcjonowanie prawa; Rozdział 12: Funkcje prawa. Przestrzeganie prawa; 59. Cele i funkcje prawa; 60. Instrumentalny charakter prawa; 61. Pojęcie przestrzegania prawa; 62. Postaci nieprzestrzegania prawa; 63. Znajomość prawa a jego przestrzeganie; 64. Ogłaszanie aktów normatywnych. Tekst autentyczny. Tekst jednolity; 65. Fikcja powszechnej znajomości prawa; 66. Skuteczność prawa; Rozdział 13: Tworzenie prawa; 67. Pojęcie tworzenia prawa; 68. Źródła prawa; 69. Sposoby tworzenia prawa (fakty prawotwórcze) w ich historycznym rozwoju; 69.1.Stanowienie prawa; 69.2. Zawieranie umów o charakterze prawotwórczym; 69.3. Przekształcanie zwyczajów (obyczajów) w prawo; 69.4. Prawotwórcze orzecznictwo sądowe; 69.5. Recepcja prawa obcego; 70. Stanowienie prawa w państwach współczesnych – zasady ogólne; 71. Charakterystyka aktów normatywnych na przykładzie Polski; 72. Racjonalność ustawodawcy jako postulat; 73. Akty normatywne prawa powszechnie obowiązującego; 73.1. Konstytucja RP (ustawa zasadnicza);73.2. Ustawa; 73.3. Akty normatywne o randze ustawy; 73.4. Umowy międzynarodowe i źródła prawa europejskiego; 73.5. Rozporządzenie wykonawcze; 74. Akty prawa wewnętrznego (interna); Rozdział 14: Stosowanie prawa; 75. Pojęcie stosowania prawa; 76. Ideologie stosowania prawa; 76.1. Ideologia decyzji związanej; 76.2. Ideologia decyzji swobodnej; 76.3. Ideologia decyzji racjonalnej i praworządnej; 77. Typy stosowania prawa; 77.1. Sądowe stosowanie prawa; 77.2. Administracyjne stosowanie prawa; 78. Proces stosowania prawa i jego etapy. Dowody i domniemania w prawie; 78.1. Wstępne ustalenie prawdopodobieństwa pojawienia się faktu; 78.2. Udowodnienie zaistnienia faktu; 78.3. Ustalenie norm obowiązujących; 78.4. Subsumcja i podjęcie decyzji; 78.5. Wykonanie decyzji prawnej; 79. Alternatywne metody rozwiązywania sporów; Rozdział 15: Wykładnia prawa i rozumowania prawnicze; 80. Pojęcie wykładni prawa; 81. Cele i zakres wykładni; 82. Koncepcja racjonalności ustawodawcy jako założenie interpretacyjne; 83. Podział wykładni ze względu na podmiot jej dokonujący; 83.1. Wykładnia autentyczna; 83.2. Wykładnia legalna; 83.3. Wykładnia operatywna; 83.4. Wykładnia prywatna oraz doktrynalna (naukowa); 84. Podział wykładni ze względu na sposób jej dokonania; 84.1. Wykładnia językowa (językowo-logiczna); 84.2. Wykładnia systemowa; 84.3. Wykładnia funkcjonalna i celowościowa (teleologiczna); 84.4. Wykładnia porównawcza; 84.5. Dyrektywy preferencji; 85. Podział wykładni ze względu na wynik (zakres) wykładni; 85.1. Wykładnia literalna (dosłowna, ścisła); 85.2. Wykładnia rozszerzająca; 85.3.Wykładnia zwężająca; 86. Reguły inferencyjne. Topiki prawnicze; Rozdział 16: Stosunki prawne; 87. Pojęcie stosunku prawnego; 88. Powstanie, zmiana i ustanie stosunku prawnego; 89. Podmioty stosunku prawnego; 89.1. Osoba fizyczna; 89.2. Osoba prawna ;89.3.„Ułomne osoby prawne”; 90. Przedmiot i treść stosunku prawnego; 91. Rodzaje stosunków prawnych; 92. Aktualizacja stosunku prawnego; 93. Pojęcie transakcji; Rozdział 17: Odpowiedzialność prawna ; 94. Pojęcie i ogólne zasady odpowiedzialności prawnej; 95. Rodzaje odpowiedzialności prawnej; 85.1. Odpowiedzialność; 85.2. Odpowiedzialność; 85.3. Odpowiedzialność służbowa; 85.4. Odpowiedzialność parlamentarna; 85.5. Odpowiedzialność konstytucyjna. [JK]