Pamiętniki

Instytut Wydawniczy PAX wydaje po raz drugi "Pamiętniki"arcybiskupa Felińskiego! Przyczyna wznowienia jest niebłaha – arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński, dotychczas błogosławiony, zostaje kanonizowany, będzie ogłoszony świętym! Jego „Pamiętniki” dotychczas budziły zainteresowanie ze względu na ocenę wydarzeń, zawartą w opisie nie tylko własnych dziejów, ale także ze względu na język i specyfikę ujmowania nastrojów społecznych. „Pamiętniki” pozostaną fascynującym zapisem obserwacji życia w różnych warstwach społecznych, dokonanym przez jednego człowieka, na tle burzliwych sytuacji narodowych. Dziś dochodzi nowy aspekt odczytywania „Pamiętników” – były one pisane przez człowieka świętego. Możemy więc odkryć drogę, jaką kroczył Polak powołany do świętości w trudnych okolicznościach politycznych XIX wieku. Józef Kardynał Glemp Prymas Polski Pamiętniki Zygmunta Szczęsnego Felińskiego (1882-1895) ze względu na swe walory literackie, piękną polszczyznę i niebagatelną wartość historyczną należą do wyjątkowych pozycji pamiętnikarstwa XIX wieku. Autor daje w nich m.in. obraz tzw. ziem zabranych począwszy od lat trzydziestych XIX wieku, porusza sprawę spisku Konarskiego, opisuje studia w Moskwie, emigrację we Francji, przyjaźń z Juliuszem Słowackim, udział w powstaniu wielkopolskim 1848 roku, lutową i czerwcową rewolucję w Paryżu. Część druga, obejmująca lata 1851-1883, tj. studia teologiczne w Żytomierzu i Petersburgu, pierwsze lata działalności duszpasterskiej, okres władania stolicą arcybiskupią w Warszawie oraz zesłanie, stanowi niezwykle cenne źródło historyczne, bo w tym czasie autor zajmował eksponowane stanowisko kościelne i polityczne i znalazł się w samym centrum wydarzeń związanych z powstaniem styczniowym. Jako wielki patriota był jednocześnie – z motywów chrześcijańskich – przeciwnikiem powstania, co nie przysporzyło mu wówczas popularności zarówno w społeczeństwie, jak i wśród duchownych. Po represjach, jakie spadły na powstańców, opowiedział się zdecydowanie po stronie narodu i poniósł tego konsekwencje w postaci zesłania i utraty stanowiska.