Niemcy łódzcy

Jedną z trzech głównych nacji, która stworzyła Łódź przemysłową, byli Niemcy. Najpierw sprowadzani przez urzędników państwowych, a właściwie przekonywani dogodnymi warunkami do tworzenia warsztatów tkackich, a następnie fabryk. Później przybywali sami, widząc, jakie perspektywy daje im Łódź. Pisząc o Niemcach łódzkich, pamiętać należy, że było to wraz z okolicznymi osadami największe skupisko w Księstwie Polskim, które było częścią Imperium Rosyjskiego. Od drugiej połowy XIX w. do II wojny światowej Łódź była głównym ośrodkiem życia politycznego, gospodarczego i kulturalnego Niemców w Polsce centralnej, który oddziaływał nie tylko lokalnie, ale również na niemieckich osadników na wschodzie, zwłaszcza na Wołyniu.