Dzieje konfederacji barskiej 1768-1772 ze szczególnym uwzględnieniem rejonu Beskidu Niskiego

Publikacja pt. “Dzieje konfederacji barskiej (1768-1772) ze szczególnym uwzględnieniem regionu Beskidu Niskiego wnosi kilka nowych i ważnych ustaleń badawczych z dziedziny historii, historii sztuki oraz archeologii. Ponadto porządkuje dotychczasowy stan wiedzy, ale przede wszystkim ma na celu wzmocnienie świadomości społecznej na temat dramatycznych wydarzeń rozgrywających przed dwustu pięćdziesięciu laty na ziemiach ówczesnego województwa krakowskiego ze szczególnym uwzględnieniem regionu obejmującego Beskid Niski. Struktura książki opiera się na dwóch zasadniczych częściach. Pierwsza zatytułowana „Wokół dziejów Konfederacji Barskiej” poświęcona jest zagadnieniom stricte historycznym dotyczących wydarzeń, które miały miejsce w latach 1768–1772 w województwach południowych i południowo-wschodnich Rzeczypospolitej Obojga Narodów, ze szczególnym uwzględnieniem województwa krakowskiego w jego ówczesnych granicach. W tej części znalazły się trzy teksty. Otwiera ją artykuł autorstwa Marcina Gadochy – historyka związanego zawodowo z Uniwersytetem Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Przygotował on tekst pt. Konfederacja Barska w Beskidzie Niskim. Na jego kartach przybliżono zarówno te bardziej, ale też te mniej znane wątki z dziejów Konfederacji w rejonie Wysowej, Izb, Gorlic, Biecza czy opuszczonej już teraz wsi Czeremcha. Mariusz Jabłoński pracownik Ośrodka Edukacji Obywatelskiej w Krakowie (filia nr 1 Centrum Młodzieży im. dr. H. Jordana) jest autorem kolejnego tekstu. Artykuł Mariusza Jabłońskiego poświęcony został kluczowym postaciom związanym z Konfederacją Barską, a mianowicie Kazimierzowi Pułaskiemu i jego ojcu Józefowi. Druga część niniejszego wydawnictwa została zatytułowana: „Materialne i niematerialne dziedzictwo Konfederacji oraz sposoby jego wykorzystania”. Tworzą ją trzy kolejne artykuły, które wyszły spod pióra badaczy związanych odpowiednio z Uniwersytetem Warszawskim oraz ze wspomnianym już krakowskim Uniwersytetem Komisji Edukacji Narodowej. Warowne obozy konfederatów barskich w Beskidzie Niskim w świetle nieinwazyjnych badań archeologicznych to tytuł pierwszego tekstu zamieszczonego w tym rozdziale książki. Na jego kartach wyniki swoich wieloletnich terenowych badań przybliżył archeolog Michał Filipowicz. Artykuł ten poza treścią narracyjną został uzupełniony o sporządzony przez autora Katalog fortyfikacji Beskidu Niskiego. Drugim w tej części książki jest artykuł Mirosława Płonki pt. Pamięć o konfederatach barskich w Beskidzie Niskim na przykładzie wybranych form materialnego dziedzictwa kulturowego. Mirosław Płonka dotyka ważkiego zagadnienia dotyczącego form upamiętnienia Konfederacji na terenie obecnego województwa małopolskiego z uwzględnieniem rejonu Beskidu Niskiego. Autor skoncentrował się na pomnikach przeszłości zaliczanych do kultury dziedzictwa materialnego.