Oddział chorych na raka

W 1953 roku po 8-letniej odsiadce Aleksander Sołżenicyn wychodzi z łagru z wyrokiem dożywotniego zesłania i osiedla się w kazachskim aule. Jeszcze w obozie przechodzi operacje guza nowotworowego. Dwa lata później następuje nawrót choroby i wycieńczony pisarz trafia do szpitala w Taszkiencie, gdzie przechodzi cykl naświetleń. Spodziewa się śmierci, zaczyna intensywnie pisać i choroba ustępuje. Po latach mówi, że darowano mu życie, żeby wypełnił misję. Szpitalne doświadczenia staną się kanwą „Oddziału chorych na raka”. Rodacy długo jednak nie będą mogli książki przeczytać. Sołżenicyn dostaje zakaz druku i opublikuje „Odział…” w 1968 roku na Zachodzie. W pewnym sensie można władzom ZSRR przyznać rację – było się czego bać. Sportretowany przez autora szpital był alegorią totalitarnego państwa. Oleg Kostogłotow, łagiernik i zesłaniec, a także inne postaci powieści, na własnej skórze przekonywali się, jak bezduszna i obojętna na ludzkie dramaty może być instytucja powołana do ratowania życia. Faktycznym celem personelu nie jest walka z chorobą, lecz szpitalna statystyka. Postawieni w obliczu śmierci bohaterowie rozmawiają o naturze i sensie świata, problemach, które dotychczas ichnie obchodziły. „Odział…” to także fabularyzowany traktat o życiu i śmierci, doświadczeniu choroby i samotności. /Nota wydawnicza/