Zillertalczycy

W 1837 roku musieli opuścić ojczyznę z powodów religijnych. Byli protestantami, których niemiecki kościół katolicki zwalczał. Przez trzy tygodnie wędrowali na ziemie śląskie z austriackiego Zillerthal. 416 osób wyruszyło na piechotę (chorzy i dzieci na wozach). Przebyli ponad 700 kilometrów, aby osiedlić się na terenie obecnych Kowar i Mysłakowic. Kotlina u stóp Karkonoszy najbardziej przypominała im rodzinne strony w Tyrolu. Mężczyźni zajęli się pracą w kamieniołomach i w lesie, a kobiety przędzalnictwem domowym. Powoli układali sobie życie na Śląsku. Urządzili szkołę, budowali domy. W 1838 roku było ich już 54. Później powstała maszynowa tkalnia i przędzalnia, w której pracę znalazły setki osób. Okoliczne gospodarstwa zaczęły uprawę lnu. Powstawały sklepy i punkty usługowe. Szybko ruszyły inne fabryki: meblarska, porcelany technicznej i manekinów krawieckich. Cała osada stawała się coraz większa i została podzielona na cztery części. W 1937 r. istniały już dwie gminy: Erdmannsdorf i Zillerthal… Powieść Fedora Sommera w barwny i pełen szlachetności sposób opisuje życie Tyrolczyków, którzy w Kotlinie Jeleniogórskiej znaleźli swój drugi dom. Fakty przeplatają się w niej z literacką fikcją, dzięki czemu całość ma charakter żywej historii dziejącej się na oczach Czytelnika.