Wojna i pokój chłopca z Kresów:

Wspomnienia Ryszarda Grasiewicza obejmują lata trzydzieste XX wieku,czas II wojny światowej i siedem lat powojennych. Całość jest podzielona na trzy części, które przedstawiają kolejne etapy dorastania. Część pierwsza jest relacją z życia rodzinnego i dzieciństwa, które upłynęło na Polesiu i Nowogródczyźnie. Autor przypomina Słonim, gdzie się urodził, Janów Poleski koło Pińska i Lidę. Odtwarza obrazy regionów, których obecność w świadomości Polaków, jako przedwojennej części historii Polski obecnie jest niewielka. Przypomina rzeczywistość, która w tamtym czasie była wyjątkowa. Przede wszystkim dlatego, że tworzyli ją żyjący obok sienie przedstawiciele różnych grup narodowych, jak Polacy, Białorusini, Żydzi i inni, z własną kulturową odmiennością, rodzącą male i wielkie napięcia społeczne, poważne problemy gospodarcze w ogólnym cywilizacyjnym zacofaniu. Tę część wypełniają też wspomnienia z pierwszych lat II wojny światowej, wejścia Sowietów w 1939 roku i konsekwencji: represji wobec Polaków. Autor wspomina początek okupacji niemieckiej, walki wojsk niemieckich z Armią Czerwoną w okolicach Słonima w czerwcu 1941 roku.